آفتاب: ماجرا از آنجا آغاز شد که در پی بيانيه شورای همکاری خليج فارس و تکرار مدعيات تکراری تعلق جراير سه گانه به امارات، حسين شريعتمداری سرمقاله ای در روزنامه کيهان نوشت که واکنشهای بسياری را برانگيخت.
وی در اين سرمقاله با طرح مباحثی به منظور اثبات مالکيت ايران بر جزاير سه گانه گريزی به تاريخ زده بود و اظهار داشته بود که نه تنها به لحاظ تارخی جزاير سه گانه متعلق به ايران هستند بلکه کشور بحرين نيز که تا ساليانی پيش جزک لاينفک خاک ايران بوده را در صورت رجوع به تاريخ بايد از آن ايران دانست.
فردای همان روز دکتر علی احمدی عضو کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با آفتاب در خصوص موضعگيريهای خلاف منافع ملی ايران توسط رسانههايی مانند الجزيره، خواهان برخورد با اين شبکه و رسانههايی از اين دست شده و در خصوص مدعيات بیپايه برخی از کشورهای عربی گفته بود که اگر آنها قصد نبش قبر تاريخ را داشته باشند بايد روزگاری را به ياد آورد که بحرين نيز جزء لاينفک خاک ايران محسوب میشد.
اين نوع موضعگيری از سوی روزنامه کيهان واکنش مقامات بحرين را در پی داشت.
آنها اعلام کردند که چون مديرمسئول کيهان از سوی عالیترين مقام جمهوری اسلامی در موسسه کيهان نمايندگی دارد تا زمانی که جمهوری اسلامی موضعی روشن در اين باب اتخاذ نکند آن را موضع دولت ايران تلقی خواهند کرد.در همين راستا برخی از روزنامههای اين کشور خواستار برخورد با ايران و فراخوانی سفير جمهوری اسلامی و ارائه توضيح در اين باره شده بودند.
اين در حالی است که روزنامه کيهان سرمقاله خود را در واکنش به ادعای بیپايه ارضی منتشر کرده بود که مدتی است افزايش يافته است. حتا در اين راستا بود که علی احمدی از رسانههايی ياد کرد که در داخل خاک ايران از عبارت جعلی «خليج عربی» استفاده میکنند و در اين ميان خواستار به فعليت رساندن توانمنديهای جمهوری اسلامی در منطقه برای جلوگيری از شدت يافتن اينگونه ادعاها شده بود.
وی با بيان اينکه داشتن قدرت يک بحث است و استفاده از آن بحثی ديگر با اشاره به قدرت جمهوری اسلامی در منطقه از مسئولان خواسته بود مديريت تخصيص منابع قدرت در منطقه را فعال کنند.
پس از آن بود که مديرمسئول روزنامه کيهان در توضيحی،مفاد سرمقاله روزهای گذشته خود را نظر شخصی عنوان کرد.با اين همه صحنه ديپلماسی ناگهان شاهد سفر وزير خارجه جمهوری سالامی به بحرين بود.
منوچهر متکی در اين سفر و در کنفرانس مطبوعاتی پس از آن با تاکيد بر دوستانه و برادرانه بودن روابط ايران و بحرين توضيحی درباره علت اصلی سفر خود به اين کشور نداده است.
عدهای از تحليلگران اين سفر را در راستای جلوگيری از ايجاد تشنج در روابط ايران و بحرين ارزيابی میکنند و معتقدند که متکی در اين گفت و گو ها ممکن است که از اين موضعگيری عذرخواهی کرده باشد.
هنوزهيچ منبع رسمی اين خبر را تاييد نکرده است اما معلوم نيست که تکليف ادعاهای بیپايه کشورهای حاشيه جنوبی خليج فارس که گمان کردهاند در شرايط اعمال فشار بين المللی به ايران میتوانند از آب گلآلود ماهی بگيرند و چندی است که ادعاهايی را درباره تعلق جرايز سه گانه و برخی ديگر از مناطق ايران به کشورهای عربی را مطرح میکنند چيست و آيا وزير خارجه جمهوری اسلامی در اين باره نيز با آنان سخن گفته است يا نه. و آيا در آينده باز هم شاهد تکرار اين مدعيات هستيم و يا اين موضع در گفت و گوهای ديپلماتيک متکی با مقامات بحرين و کشورهای عربی منتفی شده است؟
در همين راستا وزيران امور خارجهی بحرين و ايران با تاکيد بر عمق روابط دو جانبه ميان دو کشور اظهار داشتند : «روابط تهران منامه دوستانه و بردارانه است.»
شيخ خالد بن احمد آل خليفه وزير امور خارجهی بحرين روزشنبه در کنفرانس خبری مشترک با منوچهر متکی همتای ايرانیاش با پرداختن به اظهارات يک مسوول ايرانی در خصوص حاکميت بحرين و استقلال اين کشور گفت: «اين اظهارات به منظور ايجاد تنشهای مغرضانه ميان دو کشور است.»
وی تصريح کرد: «پادشاهی بحرين در خصوص وجود روابط دوستانه ميان دو کشور از سوی رهبران ايران اطمينان خاطر يافته است.»
شيخ خالد با اشاره به اينکه در جريان مذاکرات دو طرف تمايل شديد خود را نسبت به پيشبرد روابط در تمامی زمينهها اعلام کردهاند گفت: «سفر فعلی منوچهر متکی در راستای ارائه توضيحاتی در خصوص مقالات منتشر شده از سوی يک روزنامهی ايرانی و پيامدهای آن در نقض حاکميت بحرين و استقلال اين کشور بوده است.»
وزير امور خارجه بحرين ادامه داد: «ما از مذاکرات ميان طرفين استقبال کردهايم و معتقديم روابطی که دو طرف را گردهم میآورد بسيار بزرگتر از آن است که لطمهای به آن وارد و يا از سوی غرض ورزان مورد هدف قرار گيرد.»
وی گفت: «دراين مذاکرات بر ضرورت برپايی نشست کميتهی مشترک ميان دو کشور در آيندهای نزديک به منظور بررسی راههای توسعهی روابط دو کشوردر تمامی زمينهها تاکيد شد. همچنين ما از احترام زيادی که هر يک از دو طرف به يکديگر دارند اطمينان داشته و از تلاشهايی که در راستای ارتقای روابط انجام میشود تشکر می کنيم.»
در همين زمينه روزنامه الايام به نقل از وزير امور خارجهی بحرين نوشت:« منوچهر متکی حامل نامهی عذرخواهی به بحرين نيست بلکه قصد دارد تا دربارهی برخی نکات و موضعگيری کشورش درقبال اظهارات حسين شريعتمداری به ارائه توضيحاتی بپردازد.»
ايسنا به نقل از اين روزنامه بحرينی گزارش داد شيخ خالد بن احمد آل خليفه گفت:«ما موضعگيریهای اوليه ايران را از طريق کاردار سفارت ايران در منامه شنيدهايم و امروز منتظر پاسخ رسمی متکی هستيم.»
الايام به نقل از وزير خارجهی بحرين افزود: « برخی گروههای غيررسمی سعی در نابودی روابط ايران و بحرين و ايجاد اختلاف و تفرقه ميان دو کشور که از روابط خوبی برخوردارند، را دارند اما ما اين را نمیپذيريم.»
منوچهر متکی وزير امور خارجهی ايران عصر روز جمعه وارد بحرين شد.
به نوشته مطبوعات بحرين قرار است منوچهر متکی طی اين سفر با مسوولان عالیرتبه بحرين در خصوص روابط دوجانبه، مسائل حائز اهميت دو کشور و همچنين آخرين تحولات منطقه به بحث و تبادلنظر بپردازد.
متکی بعد از ورود به بحرين در فرودگاه مورد استقبال شيخ خالد بن احمد بن محمد همتای بحرينی خود و رضا هنرور نظری کاردار سفارت ايران در اين کشور قرار گرفت.
اين درحالی است که در اعتراض به مقاله اخير مدير مسوول روزنامه کيهان گروهی خارج از سفارت ايران در بحرين تجمع کردند.
ايسنا به نقل از خبرگزاری آسوشيتدپرس گزارش داد اين تجمع کنندگان که اکثر آنها سنی بودند خواستار خروج سفير ايران و بسته شدن سفارت ايران در بحرين شدند. با اين حال پليس به آنها اجازه نداد به ساختمان سفارت نزديک شوند.
حسين شريعتمداری در خصوص مقاله اخير خود در روزنامه کيهان درمورد جزاير سه گانه ايرانی خليج فارس و بحرين روز جمعه به ايسنا گفت: اگر چه اين مقاله نظری بوده از جانب من ارائه شده اما اين مساله نظر بسياری از مردم داخل کشور و نيز مردم بحرين است.
مدير مسوول روزنامه کيهان، با اشاره به مقالهای که روز دوشنبه هفتهی گذشته در اين روزنامه به قلم وی به چاپ رسيده است گفت: در اين ياداشت اسناد غير قابل انکاری از حاکميت قطعی و بلامنازع ايران بر جزاير سه گانه خليج فارس ارائه شده است.
وی ادامه داد: اين اسناد علاوه براينکه در وزارت خارجه ايران موجود است در وزارت خارجه انگليس نيز موجود میباشد و بخشی از آن نيز در سازمان ملل نگهداری میشود. بخشی از اين اسناد توسط وزارت خارجه انگليس براين اساس که هر ۳۰ سال يک بار برخی اسناد منتشر می شود، منتشر شده است.
شريعتمداری در ادامه با اشاره به طرح موضوع بحرين در اين مقاله و مصاحبه خود با روزنامه الشرق الوسط لندن در خصوص اين موضوع گفت: خبرنگار اين روزنامه پنچ شنبه بعداز ظهر طی تماسی با من درمورد اين موضوع سوال کرد که من به وی توضيح دادم که اين نظر اگر چه از جانب من در اين ياداشت مطرح شده، اما نظر بسياری از مردم در داخل کشور و نيز کشور بحرين است.
مدير مسوول روزنامه کيهان ادامه داد: خبرنگار اين روزنامه از من پرسيد که آيا اين مساله نظر مسوولين ايران و يا نظر مقام معظم رهبری است که من در پاسخ به وی گفتم، جايگاه رهبری بسيار رفيع تر از اين است که در مورد مقاله يا نوشته روزنامهای نظر بدهند.
در همين زمينه روزنامهی الرايه خبر داده بود که منوچهر متکی به منظور توضيح درباره موضع ايران در قبال بحرين عازم منامه میشود.
به نوشته روزنامهی الرايه -چاپ قطر- به دنبال چاپ مقالهای از سوی حسين شريعتمداری، مدير مسوول روزنامه کيهان، که در آن به موضوع بحرين اشاره شده است و اعتراض مقامات اين کشور به محتوی اين مقاله منوچهر متکی وزير امورخارجه کشورمان برای حل اين مساله روزجمعه عازم منامه خواهد شد.
ابوالقاسم وفايی، سخنگوی سفارت ايران در منامه با اعلام خبر سفر متکی، گفت: اين مقاله شريعتمداری نظر شخصی وی میباشد.
يک مقام مسوول در وزارت امور خارجه بحرين نيز اظهار داشت: ما منتظر پاسخ رسمی ايران دربارهی اظهارات شريعتمداری هستيم. شورای مشورتی بحرين که شورای عالی پارلمان اين کشور به شمار میرود نيز با صدور بيانيهای اين مقاله را محکوم کرده است.
به هر روی هرچند سفر ناگهانی متکی به بحرين برای فرونشاندن تنش به وجود آمده در روابط ميان دوکشور را میتوان اقدامی مثبت ارزيابی کرد اما اين پرسش همچنان بیپاسخ مانده است که چرا در موارد مشابه و هنگامی که دولتمردان کشورهای حاشيه جنوبی خليج فارس در نشستهای رسمی و حتی در حضور مسئولان بلند پايه ايرانی به طرح ادعاهای ارضی عليه ايران و زير سئوال بردن هويت ملی کشورمان میپردازند پاسخی در خورد دريافت نمیکنند؟!