احمد صدر حاج سيد جوادي:
تحقق آزاديهاي اساسي را بر پايه ارزشهاي اسلامي، قانون اساسي و بيانيه حقوق بشر دنبال ميكنيم
تهران- خبرگزاري كار ايران
مراسم بزرگداشت چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران با حضور جمعي از شخصيتهاي سياسي، دانشجويي و فرهنگي كشور برگزار شد.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، در اين مراسم حبيبالله پيمان, عبدالله نوري, محسن كديور, اكبر گنجي، محمدرضا خاتمي، محمد بستهنگار، جمعي از نيروهاي ملي- مذهبي، جمعي از اعضاي طيفهاي مختلف دفتر تحكيم وحدت، اعضاي شاخه جوانان و حوزه شمال تهران جبهه مشاركت حضور داشتند.
احمد صدر حاج سيد جوادي، عضو شوراي مركزي نهضت آزادي در اين مراسم گفت: جمعيت نهضت آزادي ايران با سرمايه معنوي راستي، درستي، صميميت و همبستگي با مردم شريف ايران حول محورهاي اسلاميت، ايرانيت و مبارزه با استبداد سلطنتي و استيلاي خارجي بدان گونه كه پيشواي نهضت ملي ايران، دكتر محمد مصدق ترسيم كرده بود، موجوديت يافت.
وي با اشاره به برخوردهاي صورت گرفته با اين تشكل در دوران پيش و پس از انقلاب اسلامي، افزود: سران و فعالان نهضت آزادي در مسير خواست و اهداف ملت شريف ايران در شكلگيري و مديريت انقلاب اسلامي نقش موثري ايفا كردند و پس از پيروزي انقلاب نيز عهدهدار و پذيراي مسووليت و خدمت شدند و نتوانستند به جمع نهضت سر و سامان دهند ولي پس از استعفاي دولت موقت، تلاشهايي براي تجديد و گسترش فعاليت نهضت صورت گرفت و سرانجام در سال 1359 دوره جديد فعاليتش با تشكيل كنگره سوم و با پيوستن افراد جديدي به آن آغاز گرديد.
وي با بيان اينكه نهضت آزادي ايران به علت پايبندي به اصول مورد اعتقادش و نقد عملكرد مسوولان كشور پيوسته زير فشار و محدوديت و ممنوعيت قرار داشته و بسياري از مسوولان و فعالان آن يك يا چند بار به زندان افتادهاند و دفتر آن چند بار توقيف شده است، ادامه داد: از محدوديتهاي ديگر ميتوان به عدم امكان انتشار روزنامه، عدم امكان استفاده از مكانهاي عمومي و استفاده از رسانههاي جمعي و جلوگيري از نامزد شدن اعضاي نهضت براي رياستجمهوري و نمايندگي مجلس و عضويت در شوراهاي شهر اشاره نمود.
صدر حاج سيدجوادي تصريح كرد: به علت وجود مجموعهاي از محدوديتها و ممنوعيتها، اعضاي نهضت توفيق نيافتهاند كه به بخش عمده آرمانها و هدفهايشان كه همان آرمانهاي ملت ايران در صد سال گذشته است، دست يابند ولي با وجود همه سختيها و تنگناها، نهضت آزادي ايران همچنان كه تاكنون در برابر انواع دشواريها ايستادگي كرده و پايداري و استوار مانده است، مصمم است كه به ياري پروردگار توانا و پشتيباني مردم شريف، مبارزه در راستاي تحقق آزاديهاي اساسي حاكميت ملت يعني مردمسالاري و عدالت بر پايه ارزشهاي اسلامي، قانون اساسي و بيانيه حقوق بشر به راهش ادامه دهد.
وي در خاتمه از همه مردم و فعالان سياسي و اجتماعي خواست با ايمان به خداوند توانا و تسلط بر نفس شيطاني، خودخواهي، خودپرستي و چيره شدن به هر گونه نااميدي، با وفاق و همدلي و شركت فعالانه و موثر و سازمانيافته در عرصههاي عمومي، براي دستيابي به آرمانها والاي آزادي، مردمسالاري و عدالت اجتماعي و عمومي مجاهدت و فداكاري نمايند.
***
ابراهيم يزدي:
روشنفكري ديني به خواستي فراتر از يك جريان بدل شده است
دبير كل نهضت آزادي ايران گفت: امروز روشنفكري ديني يك امر ملي است و به يك خواست فراتر از يك جريان بدل شده است.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، ابراهيم يزدي در مراسم چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران، با اشاره به ويژگي اسلامي و ديني تشكل متبوع خود، گفت: روشنفكران ديني با مراجعه به متون اصلي، آموزههاي اصلي را يافته و قالبهاي جديدي را كه در زمان حاضر قابل اجراست، استخراج ميكنند كه همين نكته توقعاتي را از نهضت آزادي ايران ايجاد كرده است.
وي تاكيد كرد: امروز ديگر تنها يكي دو نفر سخنگويان روشنفكري ديني نيستند و گروه بزرگي روشنفكري ديني را رهبري ميكنند. اين طيف هم جهان بيرون را ميشناسند و هم نسخ و متون اصلي دين را كه ميتوانند قالبهاي جديد را از آن استخراج كنند.
يزدي با طرح اين پرسش كه چرا نهضت آزادي فراوردههاي تازه ديني ندارد، توضيح داد: زماني فقط مهندس بازرگان به اين نياز پاسخ ميداد ولي امروزه طيف بزرگي اين انديشههاي جديد ديني را ارايه ميدهند، خواه عضو نهضت باشند يا نه.
وي با اشاره به گفته مهندس بازرگان مبني بر اينكه ما ايراني و مسلمان هستيم، گفت: اين عبارت به ما هويت ميداد، همچنان كه مرحوم مصدق زماني هويت ملي به ملت ايران داد.
دبير كل نهضت آزادي ايران با بيان اينكه اسلاميت و ايرانيت از زمان مصدق تا بازرگان طول كشيد تا به يك جريان تبديل شود، افزود: به همين دليل است كه امروزه كمتر كسي است كه خود را ملي و مذهبي نداند، همچنان كه مصباح يزدي, يزدي بودنش نشان از ملي بودنش دارد، هاشمي رفسنجاني هم همين طور.
يزدي ادامه داد: اينكه يك جرياني ايرانيت را به اسلاميت ترجيح دهد يا نه، مهم نيست. مهم آن است كه به بهانه يكي، ديگري را نقض نكنند.
وي در نقد عملكرد نهضت به سه محور اشاره كرد و گفت: اين ايراد را برخي به نهضت آزادي وارد ميدانند كه نتوانسته است به شكل يك سازمان توسعه بيابد. اين ايراد وارد است ولي دليل آن هم مهم است. اين عدم تشكليافتگي سازماني به دليل فراهم نبودن شرايط اجتماعي دموكراتيك در ايران است. در جامعه پيشادموكراسي كه قانومندي وجود ندارد، انتخاباتي مثل انتخابات اتاق بازرگاني تهران برتابيده نميشود. در شرايطي كه اعضاي حزب دائما تحت فشارند، نميتوان انتظار داشت كه نهضت شكل حزبي سازمانيافته بيابد.
وي با بيان اينكه اثرگذاري بر تحولات سياسي، ايجاد ارتباط با تودههاي مردم و بسيج مردم از جمله وظايف احزاب است، ادامه داد: در شرايط پيشادموكراسي دو وظيفه اول قابل تحقق است، همچنان كه نهضت آزادي ايران نيز بر تحولات سياسي اثرگذار بوده است و تا همين حد تحمل ميشود ولي در جوامع پيشادموكراسي نميتوان به ارتباط ارگانيكي مردم پرداخت.
يزدي با گريزي به خاطرات گذشته، يادآور شد كه مهندس بازرگان يادداشتهايي را در دوران زندان مينوشت كه بخشي از آن قبل از انقلاب از ميان رفت و از 17-18 جزوه باقي مانده، طي اتفاقاتي سال 63، تنها يكي دو جزوه باقي ماند.
وي ادامه داد: ايراد دوم به نهضت آزادي آن است كه چرا به جنگ براي قدرت نميپردازد، به نظر ما صحيحترين شعار در جامعه پيشادموكراسي اين است كه به جاي شعار و وعده وعيد به مردم بگوييم كه نميخواهيم قدرت را در دست بگيريم و جنگمان جنگ حجت است، نه قدرت. چون از جنگ قدرت بايد سياستهاي ماكياولي داشت ولي در جنگ حجت ميتوان همچنان بر سياستهاي اعتمادي باقي ماند.
به گفته دبير كل نهضت آزادي ايران، سومين ايراد به اين تشكل عدم برخورداري از پايگاه اقتصادي و برنامههاي اقتصادي است اما اين ايراد نيز در جوامع دموكراتيك مطرح است حال آنكه در جوامع پيشادموكراسي بايد مطالبات عام را مد نظر قرار داد.
وي افزود: برخي ميخواستند نهضت با مهندس بازرگان دفن شود و اين نام نيك تنها در تاريخ بماند ولي اين جريان ادامه يافت البته اخيرا دولت جديد فشارهايي را به ما وارد كرده است و به ما ميگويند كه دنبال براندازي آرام و قانوني هستيم كه من نميدانم اساسا مفهوم اين مساله چيست؟
يزدي خاطر نشان كرد: اگر كسي مدعي است كه نهضت آزادي برانداز است، مدارك خود را به دستگاه قضايي بفرستد تا بر اساس اصل 168 محاكمه شويم.
وي همچنين به خاطرهنويسيهاي برخي افراد اشاره كرد كرد كه در آن افسوس ميخورند چرا زماني كه ميتوانستند اعضاي نهضت را تير باران نكردهاند.
دبير كل نهضت آزادي با بيان اينكه طي دو سال گذشته شوراي مركزي نهضت برنامه راهبردي را تدوين كرده كه در كنگره 12 به تصويب رسيده است، گفت: برنامههاي اجرايياي هم تدوين شده است كه در حال اجراست.
وي در خاتمه از تعامل نهضت آزادي با برخي گروههاي سياسي خبر داد.
***
محمدرضا خاتمي: دموكراسيخواهي نهضت آزادي بعد از انقلاب وجه مميزه آن با جريانهاي سياسي است
ماشاءالله شمسالواعظين: نهضت آزادي ايران توانسته است در تحولات سياسي اثرگذار باشد
عبدالله مومني: همه مساله را نبايد به حاكميت گره زد
دبير كل جبهه مشاركت ايران اسلامي گفت: دينخواهي نهضت آزادي ايران قبل از انقلاب و دموكراسيخواهي آن بعد از انقلاب از وجه مميزههاي اين حزب با بسياري از جريانهاي سياسي است.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، محمدرضا خاتمي كه حضور خود در مراسم بزرگداشت چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران را به معناي قدرداني از حركتي دانست كه از سوي اين حزب انجام شده و براي نسلهاي بعد از آن داراي ارزش است، اظهار داشت: اينكه نهضت آزادي ايران توانسته است 45 سال به يك شيوه و در يك راه عمل كند، قابل اهميت است و ميتواند براي همه جريانهاي سياسي كشور چه موافق نهضت آزادي و چه منتقد آن، منشاء يك تجربه باشد.
وي افزود: نهضت آزادي ايران در عين حال كه بايد رويه رو به آينده داشته باشد، بايد رويه رو به گذشته نيز در پيش بگيرد چون در ايران تجربيات نسلها انتقال نمييابد و نهضت آزادي ايران ميتواند تجربه عظيم خود را در اختيار نسل فعلي و آينده بگذارد تا ما ديگر از صفر شروع نكنيم.
خاتمي با بيان اينكه نهضت آزادي ايران را به عنوان جرياني ميشناسيم كه در كنار ايراني بودنش، به اسلامي بودن نيز افتخار كرده است، افزود: نهضت آزادي ايران هيچگاه حضور دين در عرصه اجتماعي را منكر نشده و از اين لحاظ حرف مهندس بازرگان مبني بر اينكه ما ايراني مسلمان و مصدقي هستيم، به معناي قائل بودن به نقش دين است.
دبير كل جبهه مشاركت ايران اسلامي با اظهار تبريك به نهضت آزادي ايران به عنوان حزبي كه قبل از انقلاب مشعل راه را روشن كرده و بعد از انقلاب اين تجربه را ادامه داده است، گفت: شايد از نهضت آزادي ايران جرياناتي بيرون آمدند كه به اين مشي اعتقاد نداشتند اما نهضت آزادي صرفنظر از اينكه به اين مشي انتقاد وارد است يا نه، آن را ادامه داده است.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، ماشاءالله شمسالواعظين، سخنگوي انجمن دفاع از آزادي مطبوعات نيز در اين مراسم عدم توجه به جوانان در نهضت آزادي ايران را از انتقادهاي وارد به اين حزب دانست و گفت: نسل بعدي نهضت آزادي ديده نميشود بنابراين توصيه ميكنم شاخه جوانان نهضت فعالتر شود تا مسووليت حزب به نسلهاي بعدي واگذار شود.
وي با بيان اينكه عمر بلند نهضت آزادي ايران به اين حزب شخصيت نهادينهشدهاي داده است كه بايد الگوي ديگر نيروهاي سياسي شود، افزود: انقلابيوني كه به سن ميانسالي خود ميرسند، نهضت آزادي ايران را ايستگاه فعاليتهاي خود قرار ميدهند. اين امر نهضت را به يك نهاد هويتبخش و ميانهرو در تاريخ معاصر تبديل كرده است.
شمسالواعظين بيان كرد: اگر روزي ميخواستم حرفه روزنامهنگاري را كنار بگذارم و فعال سياسي شوم، به طور حتم نهضت آزادي را براي فعاليت انتخاب ميكردم. طولاني بودن مدت فعاليت نهضت ميتواند با خود الگوها و سنتي را ايجاد كند تا ديگر گروههاي سياسي از آن بهره ببرند.
سخنگوي انجمن دفاع از آزادي مطبوعات برخورداري از احزاب و نهادهاي ريشهدار را به عنوان تكيهگاه ملت و حكومت ايران بيان كرد و گفت: سوال من از حكومت اين است كه آيا با احزاب ريشهدار كه داراي سلوك مشخص هستند، ميتوان بهتر كار كند يا احزاب بيهويت و قارچگونه؟
شمسالواعظين معتقد است كه نهضت آزادي ايران با وجود همه محدوديتها توانسته است فعاليت كند و در تحولات سياسي اثرگذار باشد.
وي در عين حال بيان كرد: اينكه گفته شود به دليل شرايط نتوانستيم به وظايف خودمان عمل كنيم، نگرانكننده است.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، عبدالله مومني، سخنگوي ادوار تحكيم وحدت نيز در اين مراسم با تقدير از بنيانگذاران نهضت آزادي ايران، گفت: عملكرد نهضت آزادي در زمان حضور در قدرت قابل دفاع است در حالي كه برخي اصلاحطلباني كه وارد ساختار قدرت شدند، به دليل مشكلاتي كه وجود داشت و خطاها و اشتباهاتشان، نتوانستند به وعدههاي خود عمل كنند.
وي علت عدم گسترش احزاب را تنها به حكومت مربوط ندانست و گفت: همه مساله را نبايد به حاكميت گره زد، بخشي نيز مربوط به ناتواني و نبود تجربه كافي براي كارهاي تشكيلاتي است. گسترش فعاليت تشكيلاتي و سازمانيابي نهادهاي مدني با هدف دموكراسي ضرورت گروههاي سياسي است.
همچنين نماينده جبهه ملي ايران نيز در اين مراسم بيان كرد كه مهندس بازرگان توانست راستي و كرامت را با سياست آشتي دهد.
***
جلال جلاليزاده: احزاب سياسي در ارتباط با حقوق قوميتها و اقليتها فعاليت كنند
نرگس محمدي: نهضت آزادي ايران در عرصه سياسي و روشنفكري ديني تاثيرگذار بوده است
تهران- خبرگزاري كار ايران
نماينده اصلاحطلبان كرد گفت: از همه احزاب سياسي از جمله نهضت آزادي ايران انتظار داريم كه در ارتباط با حقوق قوميتها و اقليتها فعاليت كنند.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، جلال جلاليزاده كه در مراسم چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران سخن ميگفت، اظهار داشت: آنچه امروز باعث بدبيني شيعه و سني نسبت به هم شده، اين است كه روايات و سخنان افراد را به جاي اسلام نشاندهايم.
وي تصريح كرد: امروز كساني كه تنها با بحران ميتوانند به زندگي خود ادامه دهند، در نقاط مختلف كشور مشغول بحرانسازي هستند.
جلاليزاده با بيان اينكه نهضت آزادي ايران هيچگاه خائن به كشور نبوده است، افزود: اينكه نهضت آزادي ايران را به دليل برخي ضعفها مقصر بدانيم، درست نيست چون حزبي كه نشريه و تريبون نداشته باشد، نميتواند مقصر باشد.
وي افزود: هر حزبي را بايد با شخصيتهاي آن شناخت، پيشينه نهضت آزادي شخصيتهايي مانند سحابي, طالقاني و بازرگان هستند بنابراين اين حزب ميتواند در عرصه سياسي موفق باشد.
جلاليزاده نهضت آزادي ايران را از احزاب تاثيرگذار ايران خواند و گفت: تاثيري كه نهضت آزادي ايران در دانشگاهها و مجامع فرهنگي و سياسي دارد و حضور دبيران كل احزاب كشور در اين جلسه و شركت اين حزب در جبهه دموكراسي و حقوق بشر نشان ميدهد كه اين حزب از جايگاه خوبي بهرهمند است.
وي بيان كرد: نهضت آزادي هميشه بر قانونگرايي تاكيد داشته است، موضعگيريهاي اين حزب در زمان جنگ تنها در راستاي منافع ملي بود.
بر اساس اين گزارش، نرگس محمدي، سخنگوي كانون مدافعان حقوق بشر نيز در اين مراسم گفت: نهضت آزادي ايران تنها در عرصه تحولات سياسي ايران حضور نداشته بلكه در عرصه روشنفكري ديني نيز تاثير گذاشته است.
وي توجه به پايبندي بنيانگذاران نهضت آزادي ايران از جمله بازرگان, سحابي و طالقاني به اخلاق را براي نسل كنوني مهم ارزيابي كرد و گفت: رعايت اخلاق در جامعه ايران به خصوص احزاب سياسي بسيار كمرنگ شده است بنابراين حتي تذكر اين مساله مهم است.
محمدي به نهضت آزادي ايران توصيه كرد كه به مقوله حقوق بشر به عنوان يك امر ضروري و جهاني عنايت كنند و گفت: در شرايط كنوني دو رويكرد در مورد حقوق بشر وجود دارد؛ يك رويكرد نظارتي است كه سازمان ملل انجام ميدهد و رويكرد ديگر كه جديتر هم است، رويكرد ساختاري است كه از جمله اقدامات آن پرداختن به موضوعات فرهنگي است.
وي افزود: از نهضت آزادي ايران انتظار ميرود كه نسبت به مقوله اسلام و حقوق بشر بيشتر توجه كند. دين اسلام پوياست و حقوق بشر جهانمشمول. نهضت آزادي ايران به اين سوال پاسخ دهد كه آيا اسلام با حقوق بشر همخواني دارد يا نه؟ چه راهكاري براي اين سازگاري ميتوان ارايه داد؟