بررسي عملکرد سال ۱۳۸۴ و پيش‏بيني برنامه سال ۱۳۸۵ نهضت آزادي ايران، ميزان نيوز

میزان نیوز: نهضت آزادی ایران در بیانیه ای گزارشي از عملکرد نهضت آزادي ايران در سال 1384 و پيش‏بيني فعاليت‏ها و عملکرد آن در سال آینده را ارائه داده است.در این گزارش با اشاره به شرايط پيچيده و آشفته سياسي، اجتماعي، اقتصادي و اخلاقي جامعه و فشارها، تضييقات، محروميت‏ها و محدوديت‏ها پیش امده برای این حزب در سالهای اخیر امده

والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا
1- مقدمه
منظور از اين بيانيه، گزارشي از عملکرد نهضت آزادي ايران در سال 1384 و پيش‏بيني فعاليت‏ها و عملکرد آن در سال نو است. نخست فرارسيدن نوروز خجسته و سال نو را به هموطنان عزيز تبريک مي‏گوييم و از خداوند هدايت، ياري، اميد، تلاش و توکل در راه حقيقت، آزادي و عدالت براي مردم شريف ايران درخواست مي‌کنيم. همچنين، خداوند حکيم و رحيم را سپاسگزاريم که به ما توفيق داد تا در شرايط پيچيده و آشفته سياسي، اجتماعي، اقتصادي و اخلاقي جامعه و فشارها، تضييقات، محروميت‏ها و محدوديت‏ها، يک سال ديگر به تلاش و فعاليت در راه اصلاح و آزادي ادامه دهيم.
وفا كنيم و ملامت کشيم و خوش باشيم که در طريقت ما کافري است رنجيدن
پايه‏گذاران نهضت آزادي ايران در چهل و پنج سال پيش، بنا به پيشنهاد شادروان دکتر يدالله سحابي، آن را "حزب" نخواندند، بلکه نام جمعيت " نهضت " بر آن نهادند، نهضت به معناي حرکت، جنبش و ادامه فرايند، فرايندي که رو به سوي آزادي و کمال دارد. آنان نخواستند نهادي پديد آورند که هدفش کسب قدرت سياسي و برنامه‏‏هايش چگونگي کسب چنين قدرتي باشد. آيات الهام بخشي را که بعنوان سرلوحه تلاش و مجاهدتشان انتخاب کردند، بجاي آنکه قدرت را نشانه‏گيري کند، اصلاح و تعالي و ايفاي نقش واسط و شاهد را هدف قرار مي‏داد.( )
2 - عملکرد سال 1384
نهضت آزادي ايران در سال 1384 نيز، همچون 43 سال پيش، در محيطي نامساعد و ناامن به تلاش و فعاليت ادامه داد. همان گونه که مي‏دانيد، نهضت آزادي ايران نه تنها پيش از انقلاب بلکه بيشتر، در 27 سال گذشته بارها مورد هجوم قرار گرفته است و اعضاي آن بارها بازداشت شده، بدون رعايت موازين قانوني، محکوم به زندان‏هاي طولاني گرديده‏اند؛ محل فعاليت و دفتر کار آن بارها مورد حمله واقع شده، وسائل، تجهيزات و اسناد و مدارک آن به يغما رفته و دفتر مرکزي آن لاک و مهر شده است، بطوري که اکنون نيز همچنان تعطيل است. در سال گذشته، احضارهاي مکرر اعضا در تهران و شهرستانها تشديد شد و عضويت آنان در نهضت و همکاريشان با نهضت مورد بازخواست و تهديد قرار گرفت. در چنان شرايطي نهضت به تلاش و فعاليتش ادامه داده است و از اين رو بررسي و ارزيابي عملکرد آن بايد با توجه به شرايط محيطي حاکم بر آن صورت گيرد.
در سال 1384، نهضت‏آزادي پس از گذشت پنج سال از کنگره پيشين موفق به برگزاري دوازدهمين کنگره خود بنام "کنگره شادروان دکتر يدالله سحابي" شد و در پي آن، با انتشار حدوداً 50 اطلاعيه، اعلاميه و بيانيه تحليلي و برگزاري مراسم و جلسات گفتگو و انجام دادن بيش از صد مصاحبه با نمايندگان خبرگزاري‏ها و رسانه‏هاي جمعي داخل و خارج کشور بوسيله دبير کل، رئيس دفتر سياسي و اعضاي ارشد نهضت و نيز با انتشار مقالات بسيار در مطبوعات کشور آرمانها، اهداف و مواضعش را که در قطعنامه کنگره دوازدهم بر آنها تاکيد کرده بود دنبال نمود. از آنجايي که رهنمودها، خط مشي‏ها و مواضع اعلام شده بوسيله کنگره در اقدامات بعدي و عملکرد نهضت آثار اساسي دارد، در ابتدا به مهمترين مواضع و راهبردهاي کنگره دوازدهم بطور مختصر اشاره مي‏کنيم.

1/2- برگزاري کنگره دوازدهم
به ياري خداوند و تلاش اعضاي سخت کوش، نهضت آزادي ايران پس از پنج سال توفيق يافت که دوازدهمين کنگره¬اش را برگزار کند و تحليل‏ها، مواضع و ديدگاه‏هايش را در شرايط حساس کشور بيان نمايد. اين کنگره در آستانه برگزاري نهمين دوره انتخاب رياست جمهوري، در حالي که بسياري از مردم نگران صحت و سلامت انتخابات بودند و نهضت نيز با مطرح ساختن پيش شرط‏هاي لازم براي مشارکت گسترده مردم وارد فرايند انتخابات شده بود، تشکيل گرديد. کنگره دوازدهم نهمين دوره انتخاب رياست جمهوري را فرصت مناسبي دانست که گروهها و احزاب اصلاح طلب و آزادي خواه با ورود به فرايند انتخابات اولاً به مطرح ساختن مطالبات و خواست‏هاي واقعي مردم بپردازند و ثانياً حاکمان را به تمکين از اراده ملت و محترم شمردن و تضمين حقوق اساسي مردم تشويق و وادار سازند. کنگره بر اين امر تاکيد ورزيد که با حضور و مشارکت گسترده و فعال در فرايند تحولات اجتماعي – سياسي مي‏توان به توسعه سياسي دست يافت. کنگره، ضمن اعلام آمادگي ورود نهضت به عرصه انتخابات و با قصد توسعه فرايند دموکراسي اصيل در ايران، خواستار آزادي زندانيان سياسي ودانشجوئي، آزادي مطبوعات توقيف شده به طور غيرقانوني و استعفاي اعضاي شوراي نگهبان شد تا از اين طريق خردورزي بر تعصب غلبه کند و اعتماد عمومي براي مشارکت گسترده در انتخابات جلب گردد. در همين راستا، نهضت برنامه نامزد انتخاباتي خود را که در راستاي پيشبرد اصلاحات و حل مسائل اساسي کشور تنظيم کرده بود، با بسط، گسترش و تکميل، بعنوان قطعنامه کنگره دوازدهم به تصويب رساند.
قطعنامه ياد شده بر تثبيت اقتدار قانوني رئيس جمهوري که آزادانه از طرف مردم انتخاب شود تاکيد ورزيد و گسترش قدرت و فعاليت نهادهاي انتصابي و تقابل فرا قانوني آنها با رئيس جمهوري را (که در دوران رياست جمهوري آقاي خاتمي شدت يافته بود) موجب کاهش شديد اقتدار ملي اعلام کرد و در اين راستا، خواستار اعمال استقلال و آزادي رئيس جمهوري در انتخاب و معرفي وزيران توانمند و با تجربه گرديد. همچنين، پايان دادن به فعاليت‏هاي اقتصادي و سياسي نهادهاي نظامي، انتظامي و امنيتي، متمرکز کردن درآمدها و هزينه‏هاي تمام نهادها در بودجه کل کشور، کمينه کردن تصدي دولت، خارج ساختن مديريت سازمان بزرگ و موثر صدا و سيما از انحصار يا نفوذ گروه يا گروههاي خاص و تقويت شوراي سرپرستي آن، ارائه گزارش ادواري و شفاف در مورد مسائل جامعه به مردم، استفاده آشکار و علني از اخطار قانون اساسي، تهيه لايحه قانوني براي اجراي صحيح اصل 110 قانون اساسي را از جمله مهمترين اقدامات لازم در راستاي تثبيت اقتدار قانوني رياست جمهوري اعلام کرد.
براي نهضت آزادي ايران، بعنوان يک سازمان و جنبش، تقويت اصلاحات و توسعه سياسي جامعه در سرلوحه اهداف و فعاليت‏هاي آن قرار دارد. نهضت بر اين اعتقاد است که تا رابطه قانوني، سالم و صحيح سياسي بين مردم و دولت برقرار نشود، اصلاحات ديگر به سادگي ميسر نخواهد گرديد.
کنگره دوازدهم نهضت آزادي ايران، براي برون رفت کشور از بحران سياسي، خواهان اقدامات بنيادين زير براي آغاز يا تداوم اصلاحات و توسعه سياسي گرديد:
- شکل‏گيري واقعي احزاب و جبهه‏ها و گسترش انجمن‏ها و شوراها، به دور از نگراني و دخالت گروههاي صاحب نفوذ و قدرت‏مدار، تقويت همکاري‏هاي سياسي و فرهنگي ميان شهروندان و تضمين آزادي احزاب و گروههاي منتقد.
- اصلاح قوانين مربوطه براي تامين و حفظ آزادي مطبوعات: که از ارکان مهم توسعه سياسي و حقوق شهروندي وابزار اصلي پيشگيري ومبارزه بافساد ورانت‏خواري هستند، به گونه‌اي که مانع توقيف يا تعطيل آسان آنها گردد.
- حمايت از نهال‌هاي نوپاي شوراهاي محلي و افزايش اختيارات آنها و بسط مشارکت مردم در امور مربوط به زندگي و سرنوشت خود.
- رفع تبعيض، که توسط مقام رهبري از مهمترين شرايط لازم براي اصلاحات قلمداد گرديده است، مستلزم تثبيت حقوق شهروندي و امکان برخورداري يکسان و برابر همه شهروندان از حقوقشان، بدون هر گونه تحقير و يا دسته‏بندي مردم به خودي و غيرخودي، يا براساس جنسيت، قوميت، نژاد، مذهب و دين است. در همين زمينه، موضوع ضرورت پاسخگو بودن مسئولان مطرح مي‏شود بدين معنا که تمامي مسئولان بايد در برابر مردم پاسخگو باشند و مردم بتوانند بدون ترس از سرکوب و فشار و تنبيه، هر فرد يا مقام و نهاد را مورد نقد و پرسش قرار دهند.
- از آنجايي که نهضت آزادي ايران از سال 1381 سياست وفاق ملي را بعنوان يکي از سياست‏هاي راهبرديش اعلام کرد، کنگره دوازدهم نيز آن را زير عنوان ضرورت آشتي ملي مطرح ساخت و بر اين موضوع تاکيد کرد که کاهش تنش‏هاي سياسي بدون تن دادن همگان به اصل تنوع و تکثر افکار و انديشه‏ها و قبول حق حضور همه آرا و عقايد متنوع ميسر نيست و لذا با قبول يک برنامه آشتي ملي مي‏توان و بايد به تنش‏ها و درگيري‏هاي سياسي پايان داد و راه را براي بازگشت ايرانيان خارج از کشور نيز هموار کرد.
- تحول نظام اداري، حاکم شدن شايسته سالاري، پايان دادن به فعاليت‏هاي فراقانوني نهادها و مقامات و اصلاح منشور خانه احزاب براي گسترش مشارکت احزاب و آحاد ملت از ديگر شرايط و خواست‏هاي قطعنامه کنگره در راستاي اصلاح و توسعه سياسي جامعه به شمار آمده است.
- کنگره دوازدهم توسعه اقتصادي عدالت محور را نيازمند يک برنامه جامع علمي اقتصادي و رفع سوء مديريت‏، فساد مالي، رانت خواري و سوء استفاده از قدرت سياسي در کسب منافع مالي دانسته، توسعه بخش خصوصي، ارتقاي رقابت‏پذيري صنايع، مبارزه با فساد مالي و اخلاقي، محدود کردن نقش اقتصادي دولت، اصلاح قانون کار، کاهش وابستگي به درآمد نفت و استفاده سنجيده از درآمدهاي نفتي و غيره، را به دولت و ملت توصيه کرد.
- کنگره دوازدهم مسائل فرهنگي و اخلاقي جامعه را از عوامل موثر و اساسي رشد، توسعه و تعالي جامعه دانسته، بازيابي ارزش‏ها و اصول اخلاقي، توجه به اهميت و نقش محوري خانواده، ارزش‏هاي اخلاقي و اسلامي (بجاي فقط ظواهر)، ضرورت احساس امنيت و آرامش فکري و روحي همه قشرهاي جامعه، بويژه نسل جوان، اصلاح و کارآمد ساختن دستگاههاي فرهنگي، توسعه فرهنگ مردم سالاري و مشارکت واقعي (در برابر فرهنگ استبدادي) و رفع عوامل فرارمغزها را براي بازسازي فرهنگي کشور ضروري اعلام کرد.
- کنگره دوازدهم ضرورت تنش‏زدايي و بهبود روابط بين کشورها و مذاهب اسلامي و توجه ويژه و جدي به مسائل جوانان، زنان، حقوق اقوام ايراني، حقوق کارگران و سه مسئله مهم روز، يعني فن‏آوري هسته‏اي، وفاق ملي، جبهه فراگير دموکراسي خواهي و حقوق بشر را نيز مورد توجه و تاکيد قرار داد.
کنگره بطور جدي خواهان اجراي اصلاحات اساسي در قوه قضاييه و امور قضايي کشور از طريق مقام رهبري شد و اصلاحات مورد نظرش را به تفصيل مشخص کرد.
با توجه به رهنمودهاي کنگره، نهضت آزادي ايران در سال 1384، همچون سال‏هاي گذشته، تلاشش را در جهت تحقق اهداف و مواضع اعلام شده بکار برده است و در اين راستا، از طريق آگاه ساختن جامعه، نقد عملکرد دولت، دادن توصيه‏ها و تذکرات لازم، دعوت به وفاق و همکاري گسترده گروههاي اجتماعي، دعوت از مردم براي حضور گسترده در فرايندهاي انتخاباتي و .... کوشش کرده است و اقدامات زير را بعمل آورد:

2/2- اقدامات سال 1384
با توجه به سياست کلي نهضت آزادي ايران که " انتخابات" آزاد را از مهمترين نمودهاي سياسي دموکراسي مي‏داند و آن را مناسب‏ترين فرصت براي مشارکت سياسي و حاکميت مردم بشمار مي‏آورد، نهضت آزادي بطور نسبي بيشترين تعداد بيانيه‏هايش را به ضرورت آزادي انتخابات، شرايط انتخاب آزاد، شرايط مشارکت گسترده مردم در انتخابات، آگاه ساختن مردم از موانع، نارسايي‏ها و انحرافات در فرايند انتخابات، اعتراض به شوراي نگهبان و مسئولان سلامت و آزادي انتخابات، پس ازرد صلاحيت غير قانوني آقاي دكتر ابراهيم يزدي به منظور پيگيري استراتژي توضيح داده شده، تقويت فرايند دموكراسي و همکاري با گروهها و احزاب اصلاح‏طلب از نامزد رياست جمهوري (دکتر مصطفي معين) بطور مشروط حمايت كرد واز مردم براي مشارکت در انتخاب رئيس جمهوري دعوت نمود.

همچنين، پس از انتخاب آقاي احمدي‏نژاد به سمت رياست جمهوري، نقد خود از جريان غيرآزاد و پيچيده انتخابات و نيز ارزيابي عملکرد شش ماهه رئيس جمهور را منتشر ساخت و در آن، ساده‏سازي مسائل پيچيده جامعه کنوني ايران و جهان، وابسته ساختن بيشتر اقتصاد و زندگي مردم به درآمدهاي نفتي و بکار گرفتن ابزاري احساسات مردم در راستاي اهداف سياسي را مورد نقد قرار داد و ادامه اين سياست را به لحاظ داخلي و خارجي پرابهام، تيره و خطرناک ارزيابي کرد.
همچنين، نهضت آزادي ايران در طي سالي که گذشت با بررسي جريان‏ها و رويدادهاي سياسي در سطح ملي و جهاني به نقد و اظهارنظر درباره آن‏ها پرداخت؛ از جمله به بازداشت و ادامه زنداني کردن فعالان سياسي، روزنامه نگاران و دانشجويان اعتراض کرد و خواستار آزادي آنان گرديد؛ به وقايع ناشي از اقدامات نسجيده در کردستان، در شرايط حاد موجود، نيز اعتراض نمود؛ فيلتر کردن سايت‏هاي اينترنتي گروههاي اجتماعي و احزاب سياسي و... را در عصر ارتباطات شنا کردن در خلاف جهت آب و نادرست و غيرموثر و در راستاي محدود ساختن و بستن جامعه دانست و به آن اعتراض کرد؛ نقش و ماموريت جديد مجمع تشخيص مصلحت را باعث تضعيف قواي سه‏گانه و نهادهاي دموکراتيک و در جهت تمرکز بيشتر امور در حکومت و خلاف مردم سالاري و مصلحت ملي اعلام کرد و دستگاه حاکميت را به توجه بيشتر و حرکت بسوي مردم و تامين آزادي‏هاي اساسي مصرح در قانوني اساسي دعوت کرد، همچنين، تشديد فشار بر سنديکاي کارگران شرکت واحد اتوبوس‏راني تهران و بازداشت جمعي از اعضاي آن سنديکا و اعمال فشار بر خانواده بعضي از اعضاي بازداشت شده را محکوم نمود و خواستار حمايت و دفاع از حقوق شهروندي و صنفي کارگران زحمتکش شرکت واحد، آزادي همه بازداشت شدگان و رسيدگي قانوني به مسائل و خواسته‏هاي آنان شد و از طرفي کارگران معترض را نيز دعوت به خويشتنداري، آرامش، پايداري و پرهيز از ايجاد تشنج و توصيه به اقدام از مجاري قانوني کرد.
نهضت آزادي ايران، در راستاي سياست راهبردي وفاق ملي، احترام متقابل، گفتگو، همکاري، اتئلاف و اتحاد بين گروههاي اجتماعي و سياسي و توسعه سازمانهاي مدني را پيوسته تشويق و حمايت مي‏کند. به همين دليل در سال گذشته از تشکيل جبهه دموکراسي خواهي و حقوق بشر حمايت کرد و در راستاي ايجاد تفاهم بين گروههاي مختلف و تشکيل اصولي اين جبهه همکاري و تلاش نموده است. در همين زمينه، تشکيل حزب اعتماد ملي را گامي در جهت توسعه سياسي جامعه دانسته، به دبيرکل آن تبريک گفت. علاوه بر اين، مسئولان و اعضاي نهضت با بسياري از شخصيت‏هاي سياسي، مذهبي ونهاد هاي دانشجوئي ملاقات و گفتگو کرده، با مطرح ساختن راههاي عملي همکاري بسط آزادي‏ها، وفاق و وحدت ملي، آنان را به تلاش و همکاري در اين جهت تشويق و ترغيب نمود.
با توجه به اهميت فن‏آوري هسته‏اي براي ايران و حساسيت جهاني درباره آن، نهضت آزادي ايران سوابق موضوع و رويدادهاي اخير را مطالعه کرد و ضمن آنکه استفاده از فن آوري هسته اي براي مقاصد صلح‏آميز و غيرنظامي را حق ايران اعلام نمود، درباره ضرورت عملکرد سنجيده دولت ايران براي جلوگيري از آسيب‏ها و زيان‏هاي احتمالي ناشي از تهديدات خارجي به حاکميت تذکر داد و خروج سالم از اين بحران را براي رشد و توسعه کشور حياتي دانست.
بطور خلاصه، در سال 1384، نهضت در ارتباط با موضوع انتخابات و عملکرد رياست جمهوري در حدود 20 بيانيه و اعلاميه در مورد رويدادهاي عمومي در جامعه مانند سقوط هواپيماها، انفجارها و همچنين سالگردهاي وقايع مهم در حدود 15 اطلاعيه و در مورد مسائل سياسي و اجتماعي نيز در حدود 15 نشريه تحليلي يا خبري منتشر ساخته است.
در راستاي تحقق اهداف آگاهي بخشي و نقد و اصلاح امور، علاوه بر انتشار اعلاميه‏ها و بيانيه‏ها به وسيله نهضت، مسئولان (بويژه دبيرکل و رئيس دفتر سياسي) نهضت آزادي ايران با بيش از صد مصاحبه با نمايندگان خبرگزاري‏ها و رسانه‌هاي عمومي، دهها سخنراني در دانشگاهها، يا دفاتر و مراکز انجمن‏ها و احزاب مختلف، درج دهها مقاله و تحليل در مطبوعات کشور، شرکت در مراسم سالانه بزرگداشت شادروانان مهندس مهدي بازرگان، دکتر يدالله سحابي و آيت‏الله طالقاني و پخش فيلم زندگينامه مرحوم مهندس بازرگان از طريق يکي از شبکه‏هاي تلويزيوني مجاز، تلاش و کوشش کرده‏اند.
نهضت آزادي ايران وقايع عراق را زير نظر داشته، ضمن تحليل اوضاع آن کشور در سال گذشته از فرايند دموکراتيک و رهبري و تصميم گيري سنجيده آيت‏الله سيستاني در جهت آرام نگهداشتن و خويشتنداري شيعيان در برابر تجاوزات، انفجارها و کشتارهاي وحشت‏انگيز، حمايت کرد و تصويب قانون اساسي جديد عراق را به ملت و رهبران عراق تبريک گفت.
همچنين، نهضت آزادي ايران فرآيند برگزاري انتخابات آزاد در فلسطين و پيروزي حماس در آن را مورد بررسي قرار داد و آن را پيروزي مردم فلسطين و رويدادي بسيار مهم و ارزشمند براي آنان و جهان اسلام و موجب تحديد سياست‏ها و برنامه‏هاي اسرائيل دانست و خروج اسرائيل از غرب رودخانه اردن، برداشتن ديوار حايل، بر چيدن شهرک‏هاي يهودي‏نشين و به رسميت شناختن دولت مستقل فلسطين با پايتختي بيت‏المقدس شرقي را محتمل‏تر از سابق پيش¬بيني کرد. نهضت آزادي ايران، ضمن تبريک به ملت فلسطين و جنبش حماس و آرزوي موفقيت براي آنان، حماس را به جلب همکاري ساير گروههاي فلسطيني، پرهيز از انحصارطلبي و تشکيل يک دولت قوي و واقع‏نگرـ که با احترام به قوانين بين‏المللي، راه را بر سوء استفاده دولت غاصب اسرائيل خواهد بست و آن را مجبور به عقب‏نشيني از مناطق اشغالي خواهد کردـ دعوت نمود.
همچنين، نمايندگان نهضت، بنا به دعوت حزب سوسياليست فرانسه و به منظور آشنايي بيشتر با شيوه کار احزاب پيشرفته، در کنگره مقارن يکصدمين سالگرد حزب مذکور، که با حضور نمايندگان احزاب جهاني تشکيل شده بود، شرکت کردند.
نهضت آزادي ايران در طي سال 1384 موفق شد ويرايش دوم اسناد 44 ساله خود را شامل كليه اطلاعيه‌ها، بيانيه‌ها، تحليل‌ها و نشريات با امكان جستجوي پيشرفته تهيه و در سايت خود وارد كند و بطور جداگانه نيز به صورت لوح فشرده براي استفاده علاقه مندان توزيع نمايد. بعلاوه در سال 84 سايت خبري ميزان نيوز را نيز داير كرد تا اخبار و اطلاعات مفيد در اختيار علاقه مندان قرار گيرد.

3- برنامه کلي سال 1385
اصلاحات و توسعه سياسي يکي از اهداف اصلي و ثابت نهضت آزادي ايران است که بطور مستقيم يا غيرمستقيم پيوسته بوسيله برنامه‏هاي نهضت دنبال مي‏شود. هر چند که در سال 1385 نيز اصلاحات سياسي در راس اهداف سياسي نهضت قرار مي‏گيرد، از آنجايي که بخش‏هاي سياسي، اقتصادي، اخلاقي و علمي جامعه اجزاي به هم پيوسته نظام اجتماعي را تشکيل مي‏دهند، نهضت معتقد است که تنها اصلاح هماهنگ و همزمان آنها فرايند توسعه و تعالي جامعه را به طور مطلوب تامين خواهد کرد. در صورتي که ابعاد اخلاقي، اقتصادي و علمي جامعه دچار رکود و عقب‏ماندگي گردند، مسلماً اصلاحات و توسعه سياسي نيز آسيب خواهد ديد. نمي‏توان توسعه هر يک از اين بخش‏ها را فداي توسعه بخش ديگري کرد. بنابراين، نهضت آزادي ايران، بعنوان يک سازمان و حرکت سياسي، با آن که اصلاحات و توسعه سياسي جامعه را هدف اصلي خود مي‏داند، از اهميت توسعه فرهنگي، اقتصادي و علمي جامعه، بعنوان پيش شرطهاي لازم براي توسعه سياسي مطلوب غافل نيست و از اين رو ضمن اشاره به کليات برنامه سياسي قابل پيش‏بيني براي سال 1385، که رئوس آن در پي خواهد آمد، توسعه ساير ابعاد اجتماع را نيز مدنظر خواهد داشت.
1- آنچه دوران کنوني را از دوره‏هاي پيش متمايز مي‏سازد پيچيدگي امور است، که خود ناشي از انقلاب اطلاعات، جهاني شدن و بروز بحران‏هاي اخلاقي و فرهنگي است. رفع آن بحرانها مستلزم سرمايه‏گذاري در مطالعات و تحقيقات براي حل مسائل اجتماعي مي‏باشد. از اين رو يکي از برنامه‏هاي مورد تاکيد نهضت تحقيق درباره مسائل اساسي کشور و بالا بردن قابليت‏هاي حل مسائل دوران گذار و پاسخگويي به نيازهاي فکري و اعتقادي جامعه است.
2- در راستاي استراتژي " وفاق ملي "، نهضت آزادي ايران تشکيل جبهه دموکراسي خواهي و حقوق بشر را که متکي به گفتگو، احترام متقابل و همکاري احزاب و گروههاي سياسي و اجتماعي است با جديت و علاقه دنبال خواهد کرد.
3- همچنين، براساس سياست هميشگي نهضت در زمينه نقد حاکميت و عمل کردن به فريضه امر به معروف و نهي از منکر، نهضت عملکرد حاکميت را، در ابعاد سياسي، اقتصادي، فرهنگي و.... تحت بررسي مستمر خواهد داشت و در فرصتهاي مناسب، آن را نقد خواهد کرد و به رغم هزينه‏هاي احتمالي، تذکرات لازم را به منظور اصلاح امور عرضه خواهد داشت.
4- نهضت آزادي ايران، براي احقاق حق خود بعنوان يک حزب سياسي قانوني با سابقه 45 ساله، موضوع کسب پروانه فعاليتش را از راههاي قانوني دنبال خواهد کرد. نهضت اعتقاد دارد که مصلحت کشور و حق ايجاب مي‏کند که حکومت نه تنها فعاليت احزاب قانوني، مانند نهضت آزادي ايران، را (طبق اصل 26 قانون اساسي) تحمل کند، بلکه با رسمي شناختن آنها و صدور پروانه، از فعاليت آنها استقبال نمايد و اجازه دهد که فعاليت سياسي در جامعه ايران مسيرش را بسوي سلامت و تعادل طي کند.
5- با توجه به اهميت توسعه فرهنگي و اخلاقي جامعه، نهضت آزادي ايران در سال 1385 نيز در حد توان خود، از حرکت‏هاي اصيل ديني، اخلاقي و فرهنگي حمايت خواهد کرد و براي رشد و توسعه آنها خواهد کوشيد.