جنتي، اميد به کدام آينده؟ حسن بهاري

سخنان اخير احمد جنتي رييس شوراي نگهبان در رابطه با فلسفه سهل گيري و تاخير در مجازات منتقدان حاکميت در ايران سخني از نوعي ديگر در نظام جمهوري اسلامي است. اينبار يکي از مسئولين تاثير گذار نظام بدون اينکه از شمول لطف و رافت نظام اسلامي بر منتقدان سخن گويد و يا سعي کند چشم پوشي نظام را از بعضي انتقادات، به عنوان افتخاري به رخ بکشد اين عملکرد را مصلحت گرايانه و حاصل شرايط کنوني دانسته است. ايشان با قاطعيت از دادگاه هايي سخن مي گويد که مي توانند بدون توجه به دفاع وکيل متهم (يا حتي شايد وجود وکيل) حکم اعدام منتقدان را همچون سالهاي نخستين انقلاب اسلامي صادر نمايند. شنيدن چنين سخناني از تريبون نماز جمعه در اين مقطع، دو پرسش را به ذهن متبادر مي نمايد. اول اينکه چه اهدافي سبب شده ايشان چنين سخناني را علنا بر زبان آورند؟ دوم اينکه کدام مصلحت اقتضاي چنين رفتاري را از سوي جمهوري اسلامي نموده است؟
به نظر مي آيد پاسخ به سوال اول نمي تواند از دو چارچوب خارج باشد همچنان که ايشان در سخنراني خود به آن اشاره نموده اند يکي تبيين علت اين رفتار براي علاقمندان به نظام و منتقدان به سهل گيري نظام قضايي مي باشد تا اين جمع هواداران مطمئن باشند نيروهاي معتقد به ارزشهاي محافظه کارانه در نظام از اين ارشها عدول ننموده اند.بي شک چنين اطمينان خاطري مي تواند در ثبات راي اين جمع در انتخابات آتي رياست جمهوري نقش بسزايي داشته باشد. و اما هدف ديگر که خود را در حدت و خشونت لحن آقاي جنتي نشان مي دهد تهديدي است که متوجه نيروهاي منتقد مي باشد. اين سخنان سعي بر اين دارند تا به منتقدان خاطر نشان کنند که فضاي اندکي سهل گيرانه که در مدت اخير پديد آمده نه يک تغيير ذاتي در رفتار نظام که مصلحتي گذراست. اين تهديد جهت تنبه کساني است که گمان مي برند در شرايط اخير مي توانند با گسترش دامنه فعاليت هاي خود زمينه تغييرات عمده اي را در نحوه حاکميت پديد آورند و به آنها گوشزد مي کند تا قدر و اندازه گليم خود را بشناسند.

اما چه مصلحتي جمهوري اسلامي را به اين واکنش واداشته است؟ بيشک فشارهاي بين المللي جهت رعايت حقوق بشر عامل اين تصميم گيري است ولي اگر مذاکرات هسته اي با اروپا را به آن اضافه کنيم مي بينيم که آقاي جنتي بي جهت زمان کنوني را در بيان اين اظهارات ارعاب آور بر نگزيده است. لحن کلام او که نشان از موقتي بودن اين نوع برخورد دارد بيانگر اميد ي است که رهبران ايران به آينده دارند. آينده اي که بتوانند فارغ از فشارهاي بين المللي و خصوصا خطر حمله آمريکا و متحدانش به امور ملک پرداخته و آرزوهاي خويش را عملي سازند. چنين به نظر مي رشد که مدلي که آقاي جنتي از آينده در ذهن دارند مدل حکومت کره شمالي است که با اعلام دستيابي به سلاح هسته اي توانسته است مزاحمت نيروهاي موثر بين المللي را در امور داخلي کشور ناديده بيانگارد و به هيچ کدام از اصول اوليه حقوق بشر تن در ندهد. مسلما اين مصلحت تنها در طي مدتي ارزشمند خواهد بود که نظام بتواند با استفاده از ضعف بين المللي آمريکا و با تطميع مالي اروپا، زمان مذاکرات بين المللي را به اندازه کافي جهت توليد سلاح هسته اي به درازا بکشاند تا آن لحظه سرنوشت ساز اعلام دارا بودن قدرت هسته اي فرا رسد. آن روز روزي خواهد بود که دوره مصلحت گرايي به سر خواهد آمد و همانگونه که آقاي جنتي گفته اند دگرانديشان ((پرونده آنها به دادگاه خواهد رفت و آنوقت هيچ وكيلي نمي‏تواند از آنها دفاع كند و استحقاق اعدام براي آنها محرز است.)) در واقع خلاصه پيام آقاي جنتي به هواداران سياست برخورد شديد با منتقدان اين بوده است که : ((اندکي صبر ... نزديک است))

حسن بهاري
[email protected]