محتواي پرونده ساخته شده علیه جهانبگلو: اتهام جاسوسی به خاطر تحقیق در آمریکا، روزآنلاين

وحید ثابتیان - دستگیری رامین جهانبگلو محقق ایرانی که با محکومیت سازمان های حقوق بشری طی روزهای گذشته همراه بود، با خبرهایی مبنی بر انتقال وی به بیمارستان، نگرانی های جدی میان فعالان حقوق بشر داخلی وخارجی ایجاد کرده است. محسنی اژه ای وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، پیش از این اعلام کرده بود که وی "جهت تكميل بررسي‌ها درباره‌ موارد اتهامي‌اش كه ارتباط با بيگانه عنوان شده در اختيار وزارت اطلاعات قرار گرفته است". جهانبگلو در بند 209 زندان اوین نگهداری می شود وبه نوشته سایت فردا نزدیک به محافظه کاران طی مدت بازداشت دهها صفحه اعتراف از وی گرفته شده است. سازمان دیده بان حقوق بشر در بیانیه ای اعلام کرده بود که با توجه به موارد مشابه بیم اعترافات اجباری و شکنجه وی می رود. چند ماه گذشته محسنی اژه ای از سوی سازمان دیده بان حقوق نیز به نقض مکرر حقوق بشر متهم شده بود. دولت کانادا قصد دارد از طریق دیپلماتیک وضعیت این استاد دانشگاه تورنتو را پیگیری کند.
خبرگزاری فارس که رابطه نزدیکی با بخش هایی از قوه قضاییه دارد و به صورت معمول خبرهای مربوط به پرونده هایی ازاین دست از آن به بیرون درز پیدا می کند، نوشته که رامین جهانبگلو در استخدام قراردادی دولت آمریکا بوده است و "در 6 نوامبر سال 2001 به عنوان نماينده رسمي سازمان دولتي «صندوق ملي براي دمكراسي» در نشستي در مركز «وودرو ويلسون» در واشنگتن شركت داشت." این درحالی است که صندوق ملی برای دموکراسی، موسسه ای است که پروژه های مختلفی در زمینه دموکراسی وتوسعه وموضوعات مرتبط به آن با محققین سراسر جهان دارد وبه دست آوردن موقعیت تحقیق و فرصت مطالعاتی درآن برای محققان بسیار رقابت آمیز به شمار می رود ومحققین بسیار ارزنده معمولا می توانند آن را به دست آوردند. بودجه این موسسه مانند بودجه بسیاری از موسسه های تحقیقاتی آمریکا، توسط دولت تعیین می شود. خبرگزاری فارس اینکه بودجه این موسسه توسط کنگره تعیین می شود وفعالیت های رامین جهانبگلو به عنوان محقق برای این موسسه را استخدام در دولت آمریکا تلقی کرده است. کسانی که دراین موسسه به تحقیق مشغول می شوند فرصت دارند تا به عنوان محقق (Scholar) در سمینارها وکنفرانس های مختلف شرکت کنند و در کنار روش های دیگری مانند مطالعات کتابخانه ای ویا مصاحبه وغیره به تحقیقات خود بپردازند. اطلاعات محققین و همچنین کسانی که با این موسسات فعالیت می کنند به صورت آنلاین در دسترس همه است و بنابراین پیدا کردن چنین اطلاعاتی برای کسانی که می توانند از رایانه شخصی استفاده کنند، دشوار نخواهد بود. نکته جالب توجه آنکه وی در سال 2001 در این کنفرانس شرکت کرده واز آن زمان تا کنون اطلاعات یاد شده در دسترس بوده است و طی این مدت جهانبگلو بارها به ایران سفر کرده است.
چنانکه از اطلاعات منتشر شده برمی آید، هنگام بازجویی از رامین جهانبلگو درخصوص روابط خود در خارج از پرسیده شده است و او نیز درخصوص همکاری خود با موسسات مختلفی از جمله موسسه NED ، مطالبی را اظهار داشته است. با توجه به اینکه رامین جهانبگلو به عنوان یکی ازمحقیقن برجسته ایرانی مجموعه فعالیت ها وتحقیقات خود را در قالب کتاب منتشر می سازد و سیاهه ای از دیدارهای او با فلاسفه مشهورو شخصیت های جهانی نیز به صورت آنلاین موجود است عملا می توان انتظار داشت با توجه به عدم آشنایی بخش هایی از وزارت اطلاعات وبازجویان دادستانی تهران، چنین اطلاعاتی به عنوان رابطه با دولت آمریکا قلمداد شوند. با این توضیح که همه کسانی که به عنوان استاد دانشگاه در دانشگاه های ایالتی آمریکا مشغول به تدریس هستند عملا در استخدام دولت آمریکا هستند. پیش از این بی اطلاعی بازجویان ومسئولان مرتبط با برخی از پرونده سازی های مشابه، لطیفه هایی را در خصوص میزان دانش بازجویان مرتبط با اداره اماکن تهران وبخش هایی از وزارت اطلاعات به وجود آورده بود.
دوسال قبل داریوش زاهدی استاد دانشگاه کالیفرنیای امریکانیز هنگام سفر به ایران توسط نهادهای موازی ووزارت اطلاعات بازداشت شد وسه طی سه ماه در زندان انفرادی برای جرم جاسوسی تحت فشار قرار گرفت. که با فشار مجلس اصلاحات بر قوه قضاییه آزاد شد.
رامین جهانبلگو همواره بر ضرورت اصلاحات درایران تاکید کرده بود. سعید رهنما یکی از دوستان وی و استاد علوم سیاسی در دانشگاه یورک به روزنامه کانادایی "گلوب اند میل" گفته است که او همواره به جهانبلگو می گفته که این اعتقاد که او درخصوص تغییر واصلاح رژیم دارد توهم است. درحالی که او می گفت به تغییرات تدریجی اعتقاد دارد. حالا این استاد میانه رو دانشگاه تورنتو به جرم جاسوسی از سوی نظامی که او نسبت به آن همواره میانه رو بوده است در بازداشت به سر می برد. سعید رهنما می گوید چنین اتهاماتی به وی اساسا مسخره است ونشانگر بیرحمی رژیم ایران است.
وزیر امور خارجه کانادا پیتر مککی روز پنچ شنبه اظهار داشت که وزارتخانه او تلاش می کند ازکمک های کنسولی لازم را برای جهانبگلو فراهم آورد. سعید رهنما ابزارامیدواری کرده است که با فشارهای دولت کانادا موقعیت مشابه دیگری مانند انچه برای زهرا کاظمی در سال 2003 پدید آمد به وجود نیاید. دستگیری رامین جهانبگلو، خاطره پرونده زهرا کاظمی را برای دولت ومطبوعات کانادا زنده کرده است. به گفته سعید رهنما ازدوستان رامین جهانبگلو، او هیچگاه رسما به انتقاد از دولت جمهوری اسلامی نپرداخته وکاری علیه آنان انجام نداده است وصدای میانه رویی داشته است.

آخرین کتاب جهانبگلو به زبان انگلیسی کتاب "ایران: میان مدرنیته وسنت" است که در سال 2004 به چاپ رسیده است. جهانبگلو دکترای فلسفه از دانشگاه سوربون پاریس وفوق دکترای مطالعات خاورمیانه از دانشگاه هاروارد را دارد. او طی سالهای 1997 و1998 به عنوان محقق مهمان در دانشگاه تورنتو مشغول به تحقیق بوده است.
جان تری، وکیل تورنتویی که پرونده زهرا کاظمی را به عهده داشت، از دولت کانادا اکیدا درخواست کرد که موضع سختی در رویارویی دیپلماتیک خود با مقامات تهران بگیرد. این وکیلی کانادایی گفته است : " دولت باید از حقوق رامین جهانبگلو تحت قوانین بین المللی دفاع کند. وکیلی استفان کاظمی همچنین اضافه کرده است که دسترسی دیپلمات های کانادایی به جهانبگلو بعید است چنانکه در پرونده زهرا کاظمی هم چنین دسترسی وجود نداشت.
با توجه به نگرانی های موجود بر سر پرونده این محقق ایرانی و اظهار نظرهایی که بسیار مشابه با پرونده سازی های اخیر بخش هایی از قوه قضاییه اعلام می شود، بیم آن می رود که چنین فعالیتی آغازی برای دستگیری های مشابه باشد. روندی که طی سالهای گذشته بارها تکرار شده وبی حاصلی آن به اثبات رسیده است.