كنفرانس گروه G8، م. راد

m.rad@gmx.net

كنفرانس كشورهای بزرگ صنعتی غرب در شرايطی در انگلستان بر گزار ميشود كه پيش از آن دوكنفرانس ديگر همزمان در آسيا و آفريقا ديروز به كار خود پايان دادند و در قطعنامه های خود مسير تازه ای را در روابط بين المللی برای قرن پيش روباز گشايی كردندو قصد دارند با تمام توان خود مسير تعيين شده را به پيش ببرنددر عين حال اعتراضات گسترده جهانی بر عليه كشورهای صنعتیغرب كه بيش از سه چهارم در آمد ناخالص جهانی را بخود اختصاص داده اند هر روز دامنه ی بيشتری بخود گرفته و حتی كشورهای جهان سوم نيز باين جنبش بر حق پيوسته اند.
گروه كشورهای صنعتی غرب و ژاپن در شرايط بحرانی سالهای1975 و رقابت افسار گسيخته دو قطب جهانی با شركت سران شش كشورآمريكا، ژاپن ، ايتاليا ، انگلستان ، فرانسه ، و آلمان در شهر رامبوله (Rambouillet) فرانسه برگزار شد هدف از ايجاد اين گروه همكاری در زمينه اقتصادی و سياسی و دفاع مشترك از منافع مشترك كشورهای سرمايه داری غربی بود در سال 1976 كشور كانادا هم باين اتحاديه پيوست و از آن تاريخ به گروه هفت (G7 ) معروف شد اين گروه كنفرانسهای خود را بتناوب تا سال 1991 بر گزار كرد ولی پس از آن هر ساله اين كنفرانس بر گزار ميشود وكشورهای ديگر راهم بعنوان ناظر دعوت ميكند.
تشكيل و پيشنهاد اين گروه در شرايطی صورت گرفت كه دولت وقت فرانسه از سازمان نظامی اتلانتيك شمالی خارج شده بود و تمامی ذخيره ارزی دلار خود را به آمريكا پس داده و به ازایآن در خواست شمش طلا كرده بود در همين سالها تضاد بين فرانسه از يك طرف و انگلستان و آمريكا از طرف ديگر و پشتيبانی فرانسه از جدايی طلبان كبك كانادا ( منطقه فرانسه نشين كشور كانادا) و مخالفت با سياستهای آمريكا و نزديكی فرانسه به شوروی جهان غرب را بر سر يك دوراهی تعيين كننده ای قرار داده بود تشكيل اين كنفرانس در فرانسه و دادن امتيازات فراوان باين كشور دردرجه اول هدف جلب فرانسه و در نهايت بيطرف كردن اين كشور در امور بين المللی و تضمين منافع طولانی مدت كشورهای صنعتی پيشرفته بود.

گروه هفت ( G7 ) در سال 1991 و پس از پاشيدگی اتحاد شوروی از اين كشور دعوت بعمل آورد تا باين اتحاديه بپيوندد روسيه از همان سال مذاكره با اين گروه بدليل وضعيت نامساعد اقتصادی و تلاشی سيستم سياسی مجبور شد بپذيرد ولی نه بعنوان عضوی از آن بلكه تنها بعنوان مشاورت سياسی باين اتحاديه پيوست و از آن تاريخ اين گروه با اتحاديه هشت كشور معروف شد (G8 . Organiyation ) كشورهایغربی برای جلب روسيه حمايت بيدريغی از حكومت اين كشور در زمان يلسين بعمل آوردند تا بتواند با يك ديكتاتوری بيسابقه و با يك اقليت و بكمك ارتش جلو هرگونه اتحاد مشترك نيروهای داخل كشور را بگيرد يلسين پارلمان انتخابی را به توپ بست و بسياری از اعضاء آنرا دستگير و زندانی كرد و حتی مجبور شد در جنگ بر عليه عراق در سال 1991 شركت كند كه البته بيش از هيجده ميليارد دلار دست گرمی هم از غرب و كشورهای شيخ نشين دريافت كرد تا بتواند حقوق ارتشيان را پرداخت كند.

وضعيت فعلی كشورهای گروه هشت

بنا بر آمار بانك جهانی در آمد ناخالص هفت كشور بزرگ صنعتی غرب بتدريج آمريكا در حدود 11000 ميليارد ، ژاپن با4500 ميليارد ، آلمان با 2700 ميليارد ، انگلستان با2100 ميليارد ، فرانسه با 2000 ميليارد ، ايتاليا با 1600 ميليارد ، كانادا 950 ميليارد در مجموع در حدود 24.80 ميليارد دلار در آمد ناخالص داخلی دارند كه معادل در حدود 65% در آمد ناخالص جهان است روسيه با در آمد ناخالص داخلی در حدود ششصد ميليارد دلار هنوز راه درازی در پيش دارد تا بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد.
در گروه هشت دو جبهه كاملا مشخص خودنمايی ميكند جبهه امريكا ، انگلستان ، ايتاليا و ژاپن كه فعالانه در امور بين المللی باهم همكاری ميكنند از جمله شركت در جنگ عراق جبهه آلمان ، فرانسه كه از پشتيبانی روسيه برخوردار است همين هفته پيش شرودر نخست وزير آلمان و شيراك رئيس جمهور فرانسه در مسكو برایهم آهنگ كردن مواضع خوددر اين كنفرانس با پوتين در روسيه ديدار كردند.
جبهه اول نه از نظر داخلی و نه از نظر وجهه خارجی بدليل شركت در جنگ تجاوزكارانه و مداخله در امور كشورهای ديگر و كوشش برای كودتا و سرنگونی حكومتها و از همه مهمتر مقاومت گسترده نظامی در عراق و افغانستان و مخالفت تود ه ای و جنبش های جهانی وعدم مشروعيت داخلی در شرايطی نيست كه ديگر بتواند نظرات خود را به همه اعضاء تحميل كنداز طرف ديگر ترس از گسترش مخالفت كه ديگر علنی شده و ميتواند موجب تلاشی اين جبهه شود در تمام كشورهایاين جبهه بيش از 60% مردم مخالف جنگ هستند اين درصد در ايتاليا به بيش از 80% ميرسد.
جبهه دوم هم از وضعيت پايداری بر خوردار نيست مخالفت با قانون اساسی اروپا در فرا نسه و هلند و وضعيت متزلزل سياسی در آلمان و فشار انگلستان كه در تلاش پاشيدگی اروپاست تا جبهه آمريكا را تقويت كند دست اين جبهه را تا حدودی بسته است در نتيجه چاره ای نمامده است كه همگامی خود را با روسيه ادامه دهد.

نقش اتحاديه های ديگر جهانی در گروه G8

از سالهای بعداز 1990 جنبش و تكاپوی فراوانی در جهان در حال شكل گيری است از جمله آن ايجاداتحاديه های منطقه ای در كشورهای جهان سوم است كه يكی از اين اتحاديه ها تشكيلات اتحاديه همكاری شانگهایاست ( The Shanghei Cooperation Organiyatio ) يا(SCO ) است اين اتحاديه در ژوئن 2001 با شركت چين ، روسيه ، قزاقستان ، قرقيزستان ، تاجيكستان و ازبكستان در شانگهای بنيان گذاشته شد و هدف آن همكاریهمه جانبه اقتصادی ، تامين امنيت مرزها ، حسن همجواری ، عدم دخالت در امور داخلی يكديگر در مجموع همكاری اقتصادی و تجاری ، علم و تكنولوژی، تبادل فرهنگی ، تحصيلات ، انرژی ، حمل و نقل و حفاظت از محيط زيست اين گروه هرساله كنفرانس خود را در يكی از كشورهای عضو بر گزار ميكند و كشور مغولستان هم همواره بعنوان ناظر در آن حضور داشته است.
امسال در كنفرانس SCO علاوه بر اعضاء كشورهای پاكستان وهند و ايران بعنوان ناظر حضور داشتند كه كه جمعيتی در حدود سه مليارد نفر را در بر گرفته كه نصف كره خاكی رااز نظر وسعت نيز بخود اختصاص داده اند.
در قطعنامه پايانی كنفرانس كه همين ديروز انتشار پيدا كرد مواضع اتخاذ شده نشان ميدهد كه اعضاء درصدند برنامه های خود را برای اين قرن با همكاری همديگر به پيش ببرند تامين امنيت منطقه و ثبات آن همكاری اقتصادی همه جانبه ، تلاش برای پيدا كردن راه حل سياسی و اقتصادی جهانی ، مخالف با هژمونی تحت هر نامی ، مخالفت با تجاوز نظامی و استفاده از زور در حل مناسبات بين المللی ، همكاری اقتصادی جهانی با در نظر گرفتن منافع همه كشورهاو پشتيبانی ازسازمان ملل متحد بعنوان تنها اورگان جهانی
اين اتحاديه اصول پايه ای خود را براساس قوانين سازمان ملل استوار كرده كه احترام به استقلال كشورها و دولتها ، احترام به تماميت ارضی كشورها ، عدم دخالت در امورداخلی ديگر كشورها ، عدم استفاده از قدرت نظامی برای حل مشكلات فی مابين ، برسميت شناختن حق و حقوق برابر كشورها ، عدم ايجاد بلوكهای نظامی بر عليه ديگر كشورها ، استفاده از ديالوگ برای حل مسائل بين المللی و باز كردن در كشورها برروی مذاكرات ، مذاكره و تبادل نظر با همه كشورها برای حل و فصل مسائل جهانی و همكایاقتصادی و تجاری و انتقال تكنولوژی بدون پيش شرط و عدم دخالت سياست و استفاده از آن برای تجارت خارجی برسميت شناخته است.
گروه شانگهای در تلاش خواهد بود تا با ايجاد امنيت جمعی و كنترل متقابل اعتماد نه تنها اعضا بلكه كشورهای جهان را جلب كرده و زمينه را برای خلع سلاح فراهم آورد و در تلاش خواهد بود تا با تغيير ساختار سازمان ملل زمينه اين همكاری را آماده كند در مجموع اتحاديه شانگهای هدف اعتماد سازی متقابل ، تامين منافع طرفين ، برابری ، همكاری، و احترام متقابل برای پيشرفت تمدن بشری را در نظر دارد .
پوتين رئيس جمهور روسيه در كنفرانس گروه هشت كه با پنج ناظر از كشورهای مكزيك ، آفريقای جنوبی ، هندوستان ، چين و برزيل بر گزار خواهد شد با دستی پر ميتواند فشار كافی به هردو جناح وارد آورد تا خواستهای مطرح شده در بالا را در قطع نامه كنفرانس بگنجاند فرانسه و آلمان هم ميتوانند اميدوار باشند كه در مقابل جبهه اول تنها نيستند.
روز گذشته كنفرانس كشورهای آفريقايی هم به كار خود در ليبی با صدور اعلاميه ای پايان داد اتحاديه آفريقا (The African Union Organiyation) كه به اختصار AU خوانده ميشود در ژولای سال 2002 نام خود را از همبستگیآفريقا با اتحاديه فوق در كنفرانس دوربان (Durban ) آفريقای جنوبی تغيير داد كه چيزی شبيه اتحاديه اروپاست.
تلاش برایايجاد اين اتحاديه از سالهای 1970 بهمت دكتر موگابه از كشور زيمبابوه كه يكی از بر جسته ترين شخصيتهای تاريخ مبارزاتی آفريقا و جهان است شكل گرفت اين اتحاديه توانست با وجود مشكلات فراوان و دخالتهای كشورهای غربی در امور داخلیآفريقا بلاخره سازمان خود را پيدا كند وزمينه دفاع از منافع خود را بتدريج فراهم آورد.
در قطع نامه پايانی كنفرانس بيش از 54 عضو اين اتحاديه كه جمعيتی بالغ بر 900 مليون نفر را در بر ميگيرد سران اين اتحاديه رسما اعلام كردند به هيچ كشور خارجیاجازه دخالت در امور داخلیآفريقا را نخواهند داد و مسائل آفريقا بايد تنها وتنها بدست خود آفريقاييها حل و فصل شود در تاريخ آفريقا هر گز سابقه نداشته است كه كشورهایآفريقايی تا اين اندازه اتحاد عمل از خود بروز دهند.
پيام اتحاديه آفريقا بسيار روشن و تعيين كننده بود اتحاديه خواستار دونماينده ثابت در ساختار شورایامنيت سازمان ملل است كه از پشتيبانی چين و كشورهایغير متعهد و بسياری ديگر از اتحاديه ها از جمله آمريكای لاتين بر خوردار است اتحاديه آفريقا از كشورهایغربی خواسته است تا تمامی بدهكاريهای كشورهایآفريقايی را بخشيده و بدين ترتيب بخشی از جناياتی را كه در آفريقا مرتكب شده است جبران كند اتحاديه اروپا از كشورهایغربی خواسته است تا بيش از اين با سوبسيد ( يارانه) به محصولات كشاورزی خود به اقتصاد كشورهایافريقايی آسيب وارد نكند و از طرفی باباز كردن درهای خود برروی محصولات كشاورزی كشورهای آفريقايی زمينه بازار تجارت آزاد را فراهم آورد اتحاديه آفريقا در انتظار همكاری صنعتی و تكنولوژيكی كشورهای صنعتی پيشرفته است.
دواتحاديه فوق به اتفاق اتحاديه آمريكای لاتين و ساير اتحاديه های جهانی كه در چنبره كشورهایغربی و بانك جهانی كه رهبری آنرا پول ولفريتس جنايتكار حرفه ای آمريكايی بعهده گرفته است قرار ندارند از كنفرانس گروه هشت خواسته اند سياست خود را تغيير بدهند و تن به همكاری اقتصادی بدون قيد و شرط بدهند اين در خواستها به اتفاق تظاهرات ده ها هزار نفری كه هرساله در موقع بر گزاری كنفرانسها بر گزار ميشود همچنان بعنوان اهرم فشارباقی خواهند ماند .

بنابراين كنفرانس گروه هشت اينبار نميتواند براحتی از بار مسئوليتی كه گريبانش را گرفته است خود را خلاص كند فشار از جانب توده های كشورهایغربی به دولتها خود كه بتدريج مشروعيت خود را از دست ميدهند و خواستهای توده ای كشورهای جهان سوم كه بيش از دوميليارد آنها تنها با روزی دودلار زندگی ميكنند و مسائل و چالشهايی كه آمريكا در درون خود دارد ( نگاه كنيد به مقاله جورج بو ش و چالشهای آمريكا در دور دوم رياست جمهوری از نويسنده مقاله ) و منافع كشورهایغربی و ژاپن در سطح جهان و مقاومت بسيار گسترده و همه جانبه در سطح جهان بر عليه سياستهای آمريكا و از دست رفتن وجهه آمريكا در جهان كه قرار بود منافع كشورهایغربی را تضمين كند ديگر امكان توافق بين طرفين را از بين برده است در اين كنفرانس گروه هشت مجبور خواهد شد امتيازات فراوانی بدهد چون همه جناحهای موجود كوشش خواهند كرد از ضعف رقيب به بهترين وجهی استفاده كنند بعيد نيست كه در كنفرانسهای آينده آمريكا رقبتی در تشكيل آن نشان دهد وتصميم بگيرد با توجه به منافع خود در آن شركت نكند.
كنفرانس گروه هشت يك كنفرانس اتحاد بين هشت كشور نخواهد بود تجربه تاريخی نشان داده است كه هرچقدر فشار از پايين بيشتر باشد اختلاف در بالا بشدت افزايش پيدا ميكند گروه شانگهای خواهان يك روابط ديگر جهانی شده است كه شامل ساختار تازه سازمان ملل با قوانين جديد است و يكجانبه گرايی را بشدت رد ميكند تمامی كشورهای جهان سوم خواهان بخشودگی بدهكاريهای خود شده اند توده های جهان سياست اقتصادی محافظه كاران جديد رابشدت رد ميكنند اروپا نه تنها ثبات ندارد بلكه تنش در درون آن بشدت در جريان است همه اين فاكتورها نميتواند بنفع آمريكا باشد آمريكا يك بار ديگر در صندلی اتهام نشسته است موضع گيری بوش پسر در رابطه با محيط زيست و رد پذيرش پروتكل كيوتو خشم و انزجار بيشتری در بين طرفداران محيط زيست ايجاد كرده است آمريكا به تنهايی بيش از 35% آلودگی هوا را در جهان بخود اختصاص داده است با وجود اين حاضر نيست 1% در آمد ناخالص خود را برایاين منظور در داخل كشور برای محيط زيست آمريكاهزينه كند.

در درون آمريكا فشار زيادی به دولت بوش وارد ميشود تا زندان گوانتانامو را در كوبا تعطيل كندوهمزمان نمايندگان پارلمانی بيش از پنجاه كشور جهان از آمريكا در خواست كردند اين زندان را ببندد در مورد جنگ عراق هم بوش بد جوری گره خورده است دولت بوش كوشش خواهد كرد تا قبل از پايان دوره رئيس جمهوری به آن سرو سامانی بدهد عراق كه به بزرگترين زندان جهان تبديل شده است و زندان ابوقريب چهره دمكراسی آمريكايی را بنمايش گذاشته است ديگر آبرو و حيثيتی برای دولت بوش و آمريكا باقی نگذاشته است.
شروع جنگ گسترده در افغانستان و اعلام جنگ پشتونها به دولت پاكستان و مشرف ديگر هيچ روزنه ای برای آمريكا باقی نگذاشته است تا در كنفرانس بتواند عرض اندامی بكند اگر هم هنوز جرات كند قمپوز در كند بيش از پيش خود را مضحكه خاص و عام خواهد كرد در اين كنفرانس آمريكا واقعا تنهاست و تنها كاری كه بايد بكند همانا امتياز دادن است وصد البته برای نيروهای ديگر گرفتن امتيازو به ريش آمريكا خنديدن .
اگر در آينده هم اين كنفرانس بر گزار شود نه تنها نفعی برای كشورهایغربی نخواهد داشت بلكه آنها را مجبور خواهد كرد باز هم امتياز بيشتری بدهند مگر آنكه از تجربه درس بگيرند و اصل اساسی حق و حقوق برابر را بپذيرند و آنرا برسميت بشناسند .

م. راد