گزارش تازهی آژانس بينالمللی انرژی اتمی در مورد فعاليتهای اتمی جمهوری اسلامی منتشر شد. اين گزارش، که به شورای امنيت سازمان ملل فرستاده خواهد شد، حکومت ايران را به ممانعت از همکاری لازم با آژانس متهم میکند.
به نظر مقامات آژانس بينالمللی انرژی اتمی حکومت ايران مانع بازرسی اطمينانبخش تأسيسات اتمی خود میشود و در راه فعاليت بازرسان سنگاندازی میکند. بدين جهت نمیتوان از فعاليتهای اتمی در ايران ابهامزدايی کرد. بر پايهی گزارش روز دوشنبه ۱۵ سپتامبر آژانس بينالمللی انرژی اتمی، حکومت ايران همچنان مشکوک بدان است که در خفا فعاليتهايی را پيش میبرد که نقضکنندهی مقرارت بينالمللی برای استفادهی صلحآميز از فناوری هستهای هستند.
نشست دورهای شورای حکام آژانس بينالمللی انرژی اتمی روز نخست مهرماه (۲۲ سپتامبر) در مقر اين شورا در وين برگزار خواهد شد. يکی از مسائلی که در دستور کار اين نشست قرار دارد، پروندهی هستهای ايران است. طبق روال معمول، آژانس بينالمللی انرژی اتمی گزارش خود در مورد پرونده هستهای ايران را پيش از نشست شورای حکام منتشر کرده است. گزارش در شورای حکام بررسی شده و به شورای امنيت سازمان ملل متحد فرستاده خواهد شد.
موضع جمهوری اسلامی
حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت خارجه ايران، پيش از ظهر دوشنبه (۲۵ شهريور) در نشست هفتگی خود با خبرنگاران اعلام کرد که «انتظار ما از آژانس اين است که بر اساس رويکرد حقوقی عمل کند و تحت تاثير فشارهای خارجی که قبلا هم بهويژه از سوی آمريکا سابقه داشته است قرار نگيرند.»
قشقاوی با اشاره به همکاری ايران با آژانس بينالمللی انرژی اتمی، که وی آن را «مفيد و سازنده» خواند، گفت که «ما می دانيم اين فشارها همواره در آستانه حل و فصل مسائل تشديد می شود و از آژانس می خواهيم رويکرد حقوقی خود را بدون توجه به فشارهای خارجی حفظ کند» .
روزنامه ديلی تلگراف چاپ لندن در پايان هفته گذشته ادعا کرده بود که ۶۰ تن اورانيوم در تأسيسات غنیسازی ايران مفقود شده است. اين روزنامه مقدار اورانيوم مفقودشده را برای ساخت ۶ بمب اتمی کافی دانسته بود. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی با رد اين ادعا تصريح کرد: «تمام مواد هستهای ايران در نطنز و اصفهان تحت کنترل، نظارت و مهر و موم آژانس است». اين موضوع پيشتر از سوی آژانس بينالمللی انرژی هستهای نيز تکذيب شده بود.
لزوم شفافسازی بيشتر
مذاکرات آژانس بينالمللی انرژی اتمی و ايران در زمينهی شفافسازی برنامهی اتمی ايران در طول تابستان جاری نتيجهی چندانی در بر نداشته است. ايران همکاری خود با آژانس را به نازلترين سطح کاهش داده است. اين نکات در گزارش تازهی آژانس منعکس شده است.
محمد البرادعی، دبير کل آژانس بينالمللی انرژی اتمی، در گزارش پيشين خود در ماه مه، از ايران خواسته بود که اطلاعات درباره برنامه هستهای خود را بهطور کامل ارائه دهد و درباره ابعاد و ماهيت برنامه اتمی خود شفافسازی کند.
در ماه مه گذشته، آژانس بينالمللی انرژی اتمی، بر اساس شواهد و قرائن، به اين نتيجه رسيد که ايران اطلاعات مربوط به برنامه هستهای خود را پنهان میکند. اطلاعات نشان میدهند که ايران برنامههای غنیسازی اورانيوم خود را منسجم کرده و احتمالا به آزمايشهايی در جهت ساخت کلاهک هستهای دست زده است. بنا بر اين گزارش، علاوه بر آن، ايران احتمالا دماغهی يک موشک را چنان تغيير داده که برای نصب کلاهک هستهای نيز مناسب باشد.
در حال حاضر، بازرسان آژانس فقط اجازه بازرسیهای محدود و معمولی از تأسيسات هستهای اين کشور را دارند. به گفته يکی از ديپلماتهای آژانس، ايران مايل نيست تأسيسات نظامیاش مورد بازرسی قرار گيرد زيرا نگران آن است که آمريکا يا اسرائيل از طريق اين بازرسیها به اطلاعات نظامی برای حمله به ايران دست پيدا کنند.
خبر خوش رئيسجمهور
محمود احمدینژاد هفته گذشته در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود که پس از بازگشت از نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نيويورک که اواخر ماه جاری ميلادی برگزار خواهد شد، «خبرهای خوش ديگری» به مردم ايران خواهد داد. شبکه خبر، ماه پيش گزارش داده بود که تأسيسات نطنز در نهايت با ۵۴ هزار سانتريفيوژ به توليد صنعتی اورانيوم غنیشده خواهد پرداخت. البته اين خبر از سوی مقامهای رسمی ايران نه تأييد شد و نه تکذيب.
عليرضا شيخ عطار، قائم مقام وزارت خارجه، که سفير آينده ايران در آلمان خواهد بود، ماه گذشته اعلام کرده بود که حدود ۴ هزار سانتريفيوژ در نطنز در حال فعاليتاند و حدود ۳ هزار دستگاه هم در حال نصب. احمدینژاد تعداد سانتريفيوژهای تأسيسات نطنز را ۶ هزار دستگاه خوانده بود که از اين تعداد ۵ هزار تا در حال فعاليت هستند.
بنابر آخرين اطلاعاتی که در اختيار آژانس بينالمللی انرژی اتمی است جمهوری اسلامی ظرفيت توليد اورانيوم با درجه غلظت بالا را توسعه داده است. تعداد سانتريفوژهای فعال در ايران اکنون بنابر برآورد آژانس ۳۸۲۰ عدد است که طبق آمار آژانس نسبت به ماه مه ۵۲۰ عدد افزايش يافته است.