* دولت آمريكا خواهان صدور قطعنامه از سوى شوراى امنيت عليه ايران است
اعلام خبر دستيابى ايران به فناورى غنىسازى اورانيوم از سوى محمود احمدىنژاد و تاكيد وى بر مصمم بودن جمهورى اسلامى جهت گسترش فعاليتهاى هستهاى، انعكاس گستردهاى در جهان داشت. در اين ميان حتا چين و روسيه كه موضعى معتدل در قبال ايران داشتند، به انتقاد از جمهورى اسلامى پرداختند و از دولت ايران خواستند تا فعاليتهاى هستهاى خود را متوقف كرده و خواستهاى بيانيه شوراى امنيت را برآورده كند.
بسيارى از دولتها، اظهارات محمود احمدىنژاد رييس جمهورى اسلامى ايران را مبنى بر دستيابى ايران به چرخه كامل سوخت هستهاى محكوم كردند. اعضاى اتحاديه اروپا از جمله كشورهايى بودند كه نگرانى شديد خود را از بىتوجهى دولت ايران به تصميم شوراى امنيت ابراز داشتند. بيانيه شوراى امنيت يكماه (يعنى تا پايان ماه آوريل) به ايران مهلت داده بود، تا در جهت اعتمادسازى، غنىسازى اورانيوم را متوقف كرده و به سر ميز مذاكره بازگردد.
فرانك والتر اشتاينماير وزير خارجه آلمان اقدام اخير دولت ايران را بهشدت محكوم كرد. وى ديروز (چهارشنبه ۱۲ آوريل) در شبكه اول تلويزيون آلمان با اشاره به اينكه نمىداند كه آيا جمهورى اسلامى واقعا به فناورى غنىسازى اورانيوم دست يافته يا نه، گفت، با وجود اين، اظهارات اخير درباره پيشرفت فناورى هستهاى در ايران ”اقدام تحريكآميز مجددىست كه نه تنها از جانب ما محكوم مىشود، بلكه نگرانى ما را عميقتر مىكند“. وزير خارجه آلمان افزود، چشمپوشى ايران از غنىسازى اورانيوم در خاك خود، مىتواند اهداف صلحجويانه هستهاى جمهورى اسلامى را اثبات كند.
دولت فرانسه نيز بر «ترديد» خود، در مورد سرشت صلحآميز برنامه اتمى ايران تاكيد كرد. فيليپ دوستبلازى وزير خارجه فرانسه امروز (پنجشنبه ۱۳ آوريل) در پاريس در فرستنده راديويى «آر.تى.ال» گفت، دليل اين «ترديد» چيره بودن بىاعتمادى بر رابطه آژانس بينالمللى انرژى اتمى با ايران است. وزير خارجه فرانسه همچنين به اين نكته اشاره كرد كه غنىسازى مورد مناقشه اورانيوم بههيچوجه همخوان با نيازهاى غيرنظامى نيست. دوستبلازى با اشاره به گزارشهاى آژانس بينالمللى انرژى اتمى افزود، مواردى در برنامه اتمى ايران ديده شدهاند كه مىتوانند در خدمت اهداف نظامى قرار بگيرند. وى با تاكيد بر اينكه ايران بايد سريعا غنىسازى اورانيوم را متوقف كند گفت، در غير اين صورت شوراى امنيت سازمان ملل متحد بايد «تدابير ضرورى» را اتخاذ كند. وزير خارجه فرانسه از جمله اين تدابير، به تحريمهاى سياسى و اقتصادى اشاره كرد و گفت، در مقابل حمله نظامى براى فرانسه مطلقا در دستور كار قرار ندارد.
دولت بريتانيا نيز در كنار آلمان و فرانسه نگرانى خود را از اظهارات محمود احمدىنژاد ابراز كرد. جك استرا وزير خارجه انگلستان، ضمن فراخواندن ايران به توقف غنىسازى اورانيوم و بازگشت به ميز مذاكره گفت، اگر ايران خواستهاى جامعه جهانى را برآورده نكند، شوراى امنيت درباره اقدامات آتى بحث خواهد كرد.
دولت آمريكا نيز در قبال اظهارات اخير محمود احمدىنژاد، از خود واكنش شديدى نشان داد. خانم كاندوليزا رايس وزير خارجه آمريكا، شوراى امنيت را فراخواند تا در نشست خود در پايان ماه جارى ميلادى (آوريل)، «تدابير شديدتر»ى را عليه ايران اتخاذ كند. وزير خارجه آمريكا گفت، شوراى امنيت بايد از «اعتبار جامعه جهانى» حفاظت كند. در بيانيهاى كه از سوى كاخ سفيد منتشر شده، از جمله آمده است كه تحريم قطعا گزينهاى براى مقابله با «تهديد» ايران است.
آمريكا همچنين خواستار اين است كه شوراى امنيت اعلام كند كه ايران تهديدى براى صلح جهانىست. جان بولتون نماينده آمريكا در سازمان ملل ديروز در نيويورك گفت، چنانچه ايران در روزهاى آينده، خواستهاى شوراى امنيت را برآورده نكند، آمريكا تلاش خواهد كرد تا اين شورا، قطعنامهاى را در همين ارتباط صادر كند.
گرچه روسيه و چين نيز نگرانى خود را از دستيابى ايران به فناورى غنىسازى اورانيوم ابراز كردهاند، اما هر دو كشور با اقدامات شتابزده عليه ايران مخالفند. روسيه كماكان بر تلاش براى يافتن راه حلهاى ديپلماتيك تاكيد مىكند و چين نيز در نظر دارد براى حل مناقشه اتمى ايران، نماينده ويژهاى را ظرف چند روز آينده به ايران و روسيه اعزام كند. «ليو جيانچائو» سخنگوى وزارت خارجه چين ضمن اعلام اين خبر گفت، دولت اين كشور از غنىسازى موفقيتآميز اورانيوم توسط ايران «نگران» است و اميد دارد تا معضل موجود از راههاى ديپلماتيك حل شود.
در حالى كه چين و روسيه از «نگرانى» خود سخن مىگويند، اروپا اعمال تحريمهايى عليه ايران را محتمل مىداند و آمريكا بر منتفىنبودن گزينه نظامى عليه ايران تاكيد مىكند، دولت ايران كماكان بر مواضع خود پاى مىفشارد.
محمود احمدىنژاد رييس جمهورى اسلامى ايران، ديشب، مخالفان برنامه هستهاى ايران را خطاب قرار داد و گفت: ”آنان عصبانى هستند و پاسخ ما به آنها اين است كه عصبانى باشيد و از اين عصبانيت بميريد“. وي با تاكيد بر اينكه دولت ايران ”با هيچكس بر سر اصل حقوق ملت“ مذاكره نخواهد كرد، افزود: ”از اين پس با همه قدرتها از موضع يك كشور هستهاى صحبت مىكنيم.
بهنام باوندپور