خوش بينی مطلق احمدي نژاد در بدترين شرايط، مصاحبه بابک یکتافر با ناصر هادیان استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، واشنگتن پريزم

اخیرا بحثی جنجال برانگیز در بین سیاسسیون ایران در مورد مشروعیت جمهوری اسلامی و حق رای مردم در گرفته است. آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، روحانی تندرو و استاد رییس جمهور محمود احمدی ﻨﮋاد و همکاران همفکرش، به کسانی حمله کرد که خواستار آن شده اند که اصلاحاتی صورت پذیرد تا موجب مشارکت بیشتر نیروهای غیرمذهبی شود و امکان راهیابی نامزدهای غیرروحانی به مجلس قدرتمند خبرگان فراهم گردد. مجلسی که مسئول انتخاب رهبرو نظارت بر وی می باشد.
گرچه این نخستین باری نیست که در مورد این مسئله بحث می شود، اما صعود محمود احمدی ﻨﮋاد - اسلام گرای دو آتشه- و حزب ایثارگران وی به قدرت، و قعالیت برای انتخابات آتی مجلس خبرگان، سبب داغ شدن این مفوله در مباحث اخیر شد و مشکلات هسته ای را برای مدتی کوتاه تحت الشعاع قرار داد.

فرصتی دست داد تا واشنگتن پریزم با دکتر ناصر هادیان استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران مصاحبه ای انجام دهد. دکتر هادیان - چهره شناخته شده عرصه سیاسی ایران- که در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته از آقای هاشمی رفسنجانی حمایت کرد، آفای احمدی ﻨﮋاد را از زمان دانش آموزی می شناسد.

واشنگتن پریزم: آیا پیروان و همفکران آیت الله مصباح به مشارکت مردم درمذاکرات سیاسی اهمیت می دهند؟

ناصر هادیان: در وافع آنچه آیت الله مصباح و برخی از پیروانش می گویند این است که جمهوری اسلامی مشروعیتش را از آراﺀ مردم نمی گیرد. به عبارت دیگر آرا مردم تنها از این نظر اهمیت دارد که به اجرای خط مشی ها کمک کند، اما آنها نمی توانند برای انتخاب رهبر رای بدهند. ولایت فقیه در اصل توسط خدا انتخاب می شود و کار مجلس خبرگان این است که منتخبین خدا را شناسایی و آنها را در مقامی قرار دهد که سزاوارش هستند. پس ولی فقیه مشروعیتش را از خدا- و نه از مردم- می گیرد.
گرچه مطلبی یا کسی را ندیده ام که به وﯿﮋه در مورد نفس حق رای دادن در این چهارچوب بحثی کرده باشد، اما تردید ندارم آنها حداقل با حق رای مردم برای انتخاب رییس جمهوری مخالفت نمی کنند که مجری خط مشی روزمره داخلی و خارجی می باشد. حق رای مردم تا جایی اهمیت دارد که در چهارچوبی قرار بگیرد که از اساس ولایت فقیه و جمهوری اسلامی حمایت کند و به هیچوجه با قوانین اسلام مغایرت نداشته باشد.

واشنگتن پریزم: به نظر می رسد یکی از خصوصیات قابل توجه آقای احمدی ﻨﮋاد عدم انعطاف پذیری باشد. این خصوصیت تا چه حد مانع به ثمر رسیدن اهدافی می شود که در زمان مبارزات انتخاباتی در نظر داشته است؟

ناصر هادیان: او معتقد است که تمامی تضادهای خط مشی و اعتقاداتش با واقعیتهای سیاسی جهان سازگارند. یعنی وی به عنوان یک فرد-، چه رییس جمهور و چه شهروند عادی- حرفهایی که می زند ،و کارهایی که می کند هیچ تضادی با (واقعیتهای سیاسی جهان ) ندارند چرا که از اعتقادات او به عنوان یک مسلمان سرچشمه می گیرند. او معتقد است که اسلام برای تمامی مسائل و اموری که وی با آنها مواجه است - از جمله آزادیهای اجتماعی و برابری اقتصادی-، دستورالعمل دارد.
وی همچنین معتقد است که در وضعیت فعلی یک مدیر کارا مهمترین نیاز کشور است که او می تواند- چه به عنوان مدیر یک شهر(قبلا شهردار تهران بوده) و چه به عنوان مدیر یک کشور- این نیاز را به خوبی برآورده کند.
آفای احمدی ﻨﮋاد می داند که نوع نگرشش مشکل آفرین خواهد بود، اما از دیدگاهی که او به مسائل نگاه می کند، معتقد است این چالشها نیرویی قابل ملاحظه یا مشکلی عمده نخواهد بود.
به این دلیل ممکن است بتوان حرکت او را کند کرد، اما نمی توان او را از حرکت بازداشت. چرا که در نهایت می تواند هوادارانش را بسیج و سازماندهی کند. او معتقد است با اتکا بر اعتقاداتش و این حقیقت که کارهایش با ایمانش همخوانی دارد، و نیز آنچه مدیریت صحیح خود می داند، می تواند بر چالشها غلبه کند. در جهان واقعیت هیچ اتفاقی نمی تواند جلوی او را بگیرد.
او به معنی واقعی کلمه خوشبین است. از وقتی که او را می شناسم، مهمترین وﯿﮋگی وی در سخت ترین شرایط و بد ترین موقعیتها خوشبینی مطلقش است.

واشنگتن پریزم: این باور به نحوی گسترده وجود دارد که رییس جمهور احمدی ﻨﮋاد و گروهش همواره با مذاکره مستقیم با آمریکا مخالف بوده اند. آیا آنها سعی خواهند کرد در مورد پیشنهاد اخیر مبنی بر مذاکرات دو کشورکارشکنی کنند؟

ناصر هادیان: فکر نمی کنم چنین کاری بکنند. چرا که این تصمیم را شورای عالی امنیت ملی گرفته و آنها ( هواداران رییس جمهور احمدی ﻨﮋاد) همگی عضو این شورا هستند که بیشترشان یا با بی میلی از این مذاکرات پشتیبانی کرده و یا اصلا پشتیبانی نکرده اند،اما کار شکنی نخواهند کرد. ممکن است این مذاکرات مطلوب آنان نباشد، اما از آنجا که رهبر- آیت الله خامنه ای- از انجام آن حمایت کرده، آنها هم به تبعیت وی با آن کنار خواهند آمد.

واشنگتن پریزم: آیا احتمال دارد که رییس جمهور احمدی ﻨﮋاد در مورد مسئله انرﮊی هسته ای ایران عقب نشینی کند؟

ناصر هادیان: این به نتایج و این که گروه او چه برداشتی داشته باشند، بستگی دارد. به نظر من اصل موضوع ازتباط چندانی به جناح بندیهای داخل کشور ندارد. مسئله اصلی تقریبا به تعداد سنترفیوﮋهای استفاده شده و مدت تعلیق غنی سازی در سطح صنعتی بستگی دارد که برخی در غرب از تعلیق دائم سخن می گویند. به ما ٣۰ روز مهلت داده شده که تجدبد نظر کنیم. این مسئله عمده ای نیست و در نهایت در مورد آن به تفاهم خواهیم رسید.
در مورد سایر مسائل تفاوتهایی وجود دارد که همچنان پابر جا می مانند. بنابراین فکر می کنم در صورتی که تفاهم حاصل شود، عامه مردم - ولو با قدری سوﺀ ظن- از رییس جمهور احمدی ﻨﮋاد حمایت خواهند کرد.

چالش اصلی وی احتمال از دست دادن حمایت رای دهندگان تندرو است. می دانید که در واقع سه گروه به وی رای دادند. یک گروه بسیجیها و سایر شبه نظامیان بودند. گروه دیگر آنهایی بودند که با پیام وی مبنی بر اختلاف شدید طبقاتی، نابرابریهای اجتماعی و نیاز به توزیع عادلانه ثروت ملی همراه شدند. گروه آخر هم کسانی بودند که می خواستند بر علیه آقای هاشمی رفسنجانی و چیزی رای بدهند که به اعتقاد آنها سوﺀ مدیریت مسئولان رده بالا بود. فکر می کنم دو گروه آخر از تفاهم حمایت خواهند کرد ولی ممکن است او حمایت گروه اول و عناصر تندرو درون آن را از دست بدهد که به نفعش نیست. چرا که آنها حامیان اصلی وی برای رسیدن به ریاست جمهوری بودند.