دلجویی از دراویش قم، آفتاب

آفتاب – احسان تقدسی: پس از گذشت دو ماه از حمله به حسینیه دراویش گنابادی در قم سایت خبری اعلام کرد، کمیته بررسی کننده ماجرای تخریب حسینیه دراویش گنابادی در قم، حمله به حسینیه را کاری اشتباه و ناشی از ارائه اطلاعات غلط به مسؤولان، علما و مراجع تقلید دانست.


بنا بر نوشته پایگاه خبری فردا ظاهرا دلجویی از دراویش گنابادی قم در دستور کار مسؤولان قرار گرفته است و از جمله مبلغ 800 میلیون تومان به عنوان بخشی از قیمت حسینیه در اختیار شریعت قرار گرفت تا وی برای تهیه ملکی در تهران از آن استفاده کند.

در زمانی که قلوب مسلمانان جهان و ایران از اهانت روزنامه دانمارکی به ساحت پیامبر اکرم(ص) جریحه دار بود و علما و روحانیون شیعه و سنی این اقدام را محکوم می کردند ناگهان خبر حمله به حسینیه دراویش گنابادی در قم در مجامع خبری منتشر شد و حیرت همگان را برانگیخت. در همان زمان هم بسیاری از علما نسبت به تفرقه انگیز بودن تخریب حسینیه دراویش که بسیاری از آنها از معتمدین و خانواده شهدا محسوب می شدند، هشدار دادند.

در این باره سخنان اندکی گفته شد و واکنش های صورت گرفته هرگز به اندازه بزرگی اتفاق روی داده نبود. پس از تخریب مکان حسینیه دراویش،‌ حسینیه فوق الذکر در اندک زمان تبدیل به پارکینگ می شود.

در مواجهه اولیه با این مسأله متوجه می شویم که حق مالکیت خصوصی افراد بر املاک خویش فاقد هرگونه ارزش است. حسینیه دراویش،‌ خانه ای بود که به عنوان ارثیه پدری به حسینیه تبدیل شد. نکته جالب توجه آن که در حال حاضر خانه و حسینیه با هم ویران و تبدیل به پارکینگ خودرو شده است.
بررسی سوابق دراویش گنابادی نشان از آن دارد که این افراد نه تنها بعضا از خانواده شهدا هستند که دارای سوابق طولانی در دفاع از انقلاب و امام(ره) نیز می باشند. بررسی آخرین سند موجود از دراویش گنابادی که خطاب به مراجع نوشته شده خود شاهدی بر این ادعا است.

در نامه ای که پیش از حوادث روز 23 بهمن ماه توسط دراویش گنابادی به دفاتر چند تن از مراجع شیعه قم و از جمله دفتر مقام معظم رهبری در قم تحویل داده شده آمده است:‌ «احتراما اینجانبان امضاکنندگان ذیل عده ای از فقرای سلسله جلیله نعمت اللهی سلطان علیشاهی گنابادی از آنجا که به امر بزرگان سلسله مکلف به تقلید از مراجع عظام می باشد و از جهت اینکه رجوع به مراجع در تنگناها تمسک به عروه الوثقی است بنابراین مراتب ذیل را جهت استمداد و رسیدگی به استمداد آن مرجع عالیقدر می رساند... آنچه مسلم است فقرای این سلسله هیچگونه تضادی نه با حکومت و نه با شرع انور اسلام که شما از مراجع عظیم الشأن آن می باشید نداشته بلکه همیشه از خداوند متعال توفیق روزافزون برای حضرتعالی و سایر مراجع و رهبر عظیم الشأن را خواستارند... . اکنون که تمام کفر و الحاد سعی در تضعیف نظام پر برکت جمهوری اسلامی ایران و کشور پر برکت جمهوری اسلامی ایران دارند ما به عنوان مقلدین مخلص شما اولا حمایت بی چون و چرا از نظام و قوانین جمهوری اسلامی و کشور پربرکت ایران را اعلام،‌ ثانیا از آن مرجع عظیم الشأن استدعای استمداد و کوتاه نمودن دست افرادی که قصد آزار و اذیت و ایجاد نفاق بین مسلمین و شیعیان را دارند، داریم. بنابراین استدعای بررسی و پیگیری مشکل را خواهشمند است.»

متن نامه تظلم خواهی دراویش بیش از توضیحی بیانگر عقاید و موضع گیری های آنان و اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی است. این حادثه در تاریخ 30 ساله جمهوری اسلامی بی سابقه است. پیروان فرقه نعمت اللهی به عنوان پرسابقه ترین فرقه دراویش در ایران شناخته می شوند و طرفداران فراوانی نیز در ایران و سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی دارند. آنها اعتقادی به دخالت در سیاست ندارند و تاکنون نیز موضع گیری سیاسی از آنها مشاهده نشده است. حسینیه دراویش در 150 متری حرم مطهر حضرت معصومه(س) قرار داشت و در کوچه واقع می شد که به خانه و دفتر مرحوم آیت الله شریعتمداری، آیت الله سیدصادق روحانی و محل سکونت سیدحسین خمینی منتهی می گردید. انجام مراسم در آن مکان دارای سابقه ای متجاوز از 80 سال بوده و محل زندگی آقای شریعت – قطب دراویش – و پدر و برادر وی نیز در این مکان بود.

دراویش از زمان مرحوم آیت الله شیخ عبدالکریم حائری دارای مراسم عادی بوده و محل زندگی و بزرگان آنها روابط نزدیکی با مراجع عظام قم مانند مرحوم آیت الله بروجردی و آیت الله حائری و غیره داشته اند.

بنابه شهادت تاریخ این حسینیه هیچگاه مورد تعرض قرار نگرفت و هیچگاه علیه مراسم مختلف در آن مخالفتی از سوی مراجع ابراز نشد. بلافاصله پس از تخریب حسینیه دراویش و تبدیل آن به پارکینگ نمایشگاهی برپا شد که برگزارکنندگان آن مدعی بودند ابزار نمایش داده شده در این نمایشگاه، از داخل حسینیه دراویش کشف شده است. ابزاری چون سیستم های صوتی و فرستنده و گیرنده ماهواره، صد گالن بسیت لیتری بنزین، تعداد زیادی بمب های انفجاری و دودزا، ده ها بطری مشروب مصرف شده و مصرف نشده، مقادیر قابل توجهی مواد مخدر و .... از جمله وسایل و ابزارهای نمایش داده شده در این نمایشگاه بودند.

برخی علما و روحانیون نیز به این ماجرا واکنش های متفاوتی نشان دادند. مهدی کروبی، دبیرکل حزب اعتماد ملی، در نامه ای به مراجع قم ضمن اعتراض به تخریب حسینیه دراویش نوشت:‌ «تساهل و تسامح اسلامی ایجاب می کند عقاید دیگران را ولو باطل و نابهنجار را بشنویم و آنگاه درباره آنها قضاوت کنیم.»

کروبی در ادامه با اشاره به برخورد غیر مسؤولانه با دراویش نوشت: «برخورد خیابانی از سوی افراد غیر مسؤول و بدون حکم قضایی امروز هم شرعا و هم عرفا مطرود است و شایسته است هم حکومت، هم مرجعیت از حیطه و قلمرو و خویش پاسداری کنند. به خصوص آنکه برخی مرتکبین خود را غیرمسئولانه به یکی از این دو نهاد منتسب می کنند.»

آیت الله منتظری نیز ضمن محکومیت شدید تخریب حسینیه دراویش این عمل را مخالف شرع و قانون دانست و در پاسخ به استفتایی در این باره نوشت:‌ «تخریب منزل شخصی افراد و حسینیه و ضرب و شتم بندگان خدا به ویژه خواهران هیچ توجیه شرعی ندارد.»

حجت الاسلام مدنی نماینده گناباد در مجلس نیز با متهم ساختن دراویش به عدم اعتقاد قلبی به اسلام مدعی شد «پشتیبانی رسانه های بیگانه از دراویش متحصن در قم احتمال تعامل این افراد با استکبار جهانی را تقویت می کند.»

وی البته افزود: «از نظر ما تفکرات مختلف آزاد به فعالیت هستند، اما زمانی که قرار است این فرقه ها به توطئه پرداخته و فضا را ناآرام سازند آن وقت دستگاه های امنیتی با آنها مقابله می کنند.»

«محمدعلی تسخیری» دبیرکل مجمع تقریب مذاهب هم در دومین نشست رهبران منطقه ای ادیان بدون اشاره مستقیم به تخریب حسینیه دراویش، مقدسات افراد غیرمتدین را نیز قابل احترام دانست و گفت که حتی نباید به بت های مشرکان نیز اهانت کرد زیرا که مانع از برگزاری گفتمان دینی می شود.

آیت الله فاضل میبدی، عضو شورای مرکزی جامعه محققین و مدرسین حوزه علمیه قم نیز با اشاره به نامه مهدی کروبی به مراجع قم گفت:‌ «انتظار می رفت جامعه روحانیت حساسیت بیشتری نسبت به وقایع اخیر قم از خود نشان دهد که تا پیش از نامه بجا و شایسته آقای کروبی اقدام خاصی صورت نگرفته بود.»

فاضل میبدی با اشاره به تخریب حسینیه شریعت و بازداشت گسترده صوفیان گنابادی افزود: «این فرقه عین اسلام و نزدیک به تشیع است». حمله به حسینیه شریعت علاوه بر نماینده گناباد موافقان و حامیان میان دیگری هم داشت.

آیت الله نوری همدانی از مراجع تقلید هم با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد: «امروز که چهره اسلام ناب در نتیجه نهضت امام راحل در عرصه زندگی مسلمانان حاکم شده دیگر جایی برای فرقه صوفیه وجود ندارد.»

در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است: «هارون الرشیدها و سلطان محمود غزنوی ها سازنده خانقاه های این فرقه هستند و قطب های صوفی نیز چون همیشه دین را از سیاست جدا دانسته و این سلاطین جبار را اولوالامر می خواندند و می ستودند.»

استاندار قم نیز برخورد با دراویش را کاملا قانونی خواند. عباس محتاج در مراسم افتتاح در «نمایشگاه فتنه انگیزی و آشوب» گفت: «کسانی که برعدم رعایت قانون در این غائله تأکید دارند به خود زحمت کسب اطلاعات را بدهند و اسناد به دست آمده از این غائله را در قم مطالعه کنند.»

استاندار قم در ادامه افزود: «این حرکت علیه صوفیه نبود بلکه علیه فتنه گرانی صورت گرفته که دست به اقدامات غیرقانونی زده اند.»

آنچه مشخص است انهدام یک تفکر با تخریب یک حسینیه کوچک امکانپذیر نیست. درستی یا نادرستی حمله به حسینیه دراویش و ضرب و شتم آنان با هر عنوان و هدفی که انجام گرفت،‌ نیاز به تأمل دارد.

در پایان باید گفت در روزگاری که ایران از هر سو مورد هجوم تبلیغاتی دشمنان قرار دارد و دشمن می کوشد با دامن زدن به اختلافات مذهبی و قومی میان مردم تفرقه ایجاد کند،‌ لزوم اتحاد میان مردم از همه فرق و گروه ها و کنار نهادن اندک اختلافات موجود که آن هم از طریق گفت‌و‌گو قابل حل است، ضروری به نظر می رسد.