 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
حضور محترم حضرت آيت الله منتظري
با سلام و سپاس فراوان از وقتي كه در اختيار سايت روز ميگذاريد.
1 - حضرت آيت الله ، شما از بنيانگذاران جمهوري اسلامي هستيد; از "جمهوري اسلامي " چه تصوري در ذهن داشتيد؟
جواب : با سلام و تحيت . هدف ما از انقلاب و ايجاد نظام جمهوري اسلامي اين بود كه قوانين اسلام و ارزشهاي اخلاقي و عدالت درتمام سطوح جامعه حاكم گردد و حقوق همه افراد و اقشار- صرف نظر از عقيده و ايمان آنان - تأمين شود و محروميت و ظلم از طبقه ضعيف جامعه مرتفع گردد، زمينه شكوفايي استعدادها فراهم آيد و جامعه در عرصه دين و دنيا اعتلا يابد و كشورمان از اين جهت به عنوان نمونه و الگويي از حاكميت اسلامي براي ساير كشورها و ملت ها قرار گيرد.
2 - در نگاهي به سالهاي اول انقلاب ، برخي معتقدند از همان هنگام كه گذاشتيم "اصول " در ارتباط با دشمنان انقلاب ناديده گرفته شود، زمينه را براي زير پا گذاشتن "اصول " در ارتباط با دوستان انقلاب فراهم آورديم . نظر شما چيست ؟
جواب : مطلب درستي است . قرآن كريم نيز بر آن تأكيد كرده است و در سوره مائده آيه 8 ميفرمايد: (و لايجرمنكم شنئان قوم علي ان لاتعدلوا اعدلوا هو أقرب للتقوي ) "دشمني با قومي ، شما را وادار به عدم مراعات عدالت با آنان نكند; همگي عدالت را بپاداريد كه آن به تقوا نزديك تر است ."
لزوم اجراي عدالت منحصر به دوستان و هم كيشان نيست ; بلكه شامل مخالفان سياسي و مذهبي نيز ميگردد. حضرت آيت الله خميني نيز به آن توصيه مينمودند; ولي متأسفانه بسياري از تندروي ها و تضييع حقوق حتي به نام ايشان انجام گرفت و شخصيت ايشان را در معرض سوال قرار داد. اينجانب بر همين اساس در سالهاي اول انقلاب تذكراتي به مسئولين ذي ربط ميدادم كه بعضا خوشايند آنان نبود و چه بسا نزد آيت الله خميني وانمود ميشد كه آنان را تضعيف ميكنم ; اما من همواره احساس ميكردم كه در اثر برخوردهاي تند، ارزشهاي اصولي كه براي آنها انقلاب شد در شرف ناديده گرفتن و از بين رفتن ميباشد.
3 - اولين انحرافات و مهمترين انحرافات ، از نظامي كه مورد نظر شما بود از كي و در چه مصداقهايي آغاز شد؟
جواب : اجمالا بروز اولين انحراف از تندروي هايي آغاز شد كه در دادگاههاي انقلاب توسط افراد احساساتي و تند اعمال گرديد و متأسفانه بسياري از قضات شرع را تحت تأثير قرار دادند و از سوي آنها احكام بيجايي درباره اعدام و مصادره اموال صادر شد. در اين باره در كتاب خاطرات مطالبي را آورده ام .
البته بخشي از تندروي هاي سالهاي اول انقلاب ، معلول شرايط انقلاب و در واكنش به مظالمي بود كه در رژيم گذشته صورت گرفته بود; اما تدبير صحيح و عدالت مورد سفارش قرآن اقتضا ميكرد كه مسئولين كشور با نظارت دقيق تر بر جريان امور با تندروي ها برخورد نمايند و از تضييع حقوق افراد جلوگيري كنند.
يكي ديگر از انحرافات عمده ، مطلق گرايي و تصويب مطلق انديشه و گفتار و كردار برخي شخصيت هاي انقلاب بود كه عرصه را براي ابراز هرگونه فكر ديگري بشدت تنگ نمود و باب نقد و بررسي را مسدود كرد.
4 - به نظر شما عمده ترين نيروهايي كه در راه آمال انقلاب اسلامي ايستادند كدام بودند؟
جواب : نيروهاي طرفدار انقلاب و آمال آن در سراسر كشور زياد بودند و هر كدام در جايگاه خود خدمت ميكردند; ولي كساني را كه از هستي و راحتي خود گذشته و زندگي خود را در راه خدا و دفاع از انقلاب و كشور فدا كردند و در اين راه به شهادت رسيدند يا سلامتي و يا آزادي خود را از دست دادند، ميتوان از مقاوم ترين و فداكارترين نيروهاي انقلاب به حساب آورد. و همچنين خانواده هاي آنان كه در اين راه بهترين عزيزان خود را فدا كردند و درد فراق و هجران آنان را به خاطر خدا تحمل نمودند.
5 - اولين حادثه اي كه شما را در موضع پرسش نسبت به روند جريانات قرار داد كدام بود؟
جواب : همان گونه كه در پاسخ پرسش سوم اشاره كردم اعدامها و مصادره هاي بيجا كه توسط دادگاه انقلاب انجام ميشد و نيز رفتار غيرعادلانه بسياري از بازجوها با متهمان و زندانيان جزو اولين چيزهايي بود كه مرا نسبت به جريان امور كشور حساس نمود و سرانجام احساس وظيفه شرعي و عقلي كرده و اقداماتي را انجام دادم كه از آن جمله اعزام نمايندگان ويژه به داخل زندانها جهت كسب اطلاعات دقيق و برخورد با متخلفين و نيز تشكيل دادگاه عالي انقلاب و هيأت عفو زندانيان بود. دادگاه عالي انقلاب را كه با هماهنگي آيت الله خميني تشكيل دادم موجب نجات جان هزاران انسان گرديد كه محكوم به اعدام شده بودند و حكم آنان توسط اين دادگاه نقض شد.
6 - برخي معتقدند عوامل و افرادي بين شما و حضرت آيت الله خميني ايستادند كه بعدها "ميوه چين انقلاب " شدند. نظر شما در اين مورد چيست ؟
جواب : من نمي خواهم از افراد خاصي نام ببرم ; اما به طور اجمال عوامل و جرياني بخصوص در وزارت اطلاعات در اين ميان تفتين ميكردند و گزارشات غير واقعي را در مورد من و بيت اينجانب به آيت الله خميني ميدادند تا بتوانند ذهنيتي را براي ايشان درست كنند و به مقاصد خود برسند و متأسفانه موفق هم شدند.
7 - براي همسر آقاي گنجي نوشته ايد از آنچه بر اين خانواده ميرود احساس شرمندگي ميكنيد. مهمترين انتقادي كه به شخص خودتان در ارتباط با مجموعه جريانات انقلاب وارد ميدانيد و بابت آن احساس ناخوشايندي داريد چيست ؟
جواب : اينجانب خود را مبرا از عيب و ايراد نمي دانم و از انتقاد منصفانه ديگران نسبت به خود استقبال ميكنم و در نوشته ها و مصاحبه ها اين موضوع را به دفعات يادآور شده ام . و در رابطه با مجموعه جريانات انقلاب انتقاداتي را بر خود وارد ميدانم كه بيان آنها در اين مختصر نمي گنجد.
هيچ يك از ما معصوم نيستيم ، از رسول خدا(ص ) نقل شده : "كل بني آدم خطاء، وخير الخطائين التوابون " همه اولاد آدم خطاكارند، و بهترين خطاكاران توبه كنندگان ميباشند.
8 - امروز از آنچه شما به عنوان "انقلاب اسلامي " ميشناختيد و بدان باور داشتيد چه باقي مانده است ؟
9 - امروز از آنچه شما به عنوان "جمهوري اسلامي " ميشناختيد و آرزومند آن بوديد چه باقي مانده است ؟
جواب 8 و 9: دور از انصاف است اگر بخواهيم كارهاي خوب بسياري را كه بعد از انقلاب براي مردم شده و خدمات فراواني كه توسط افراد دلسوز و مخلص براي پيشرفت كشور انجام گرفته است ناديده بگيريم ; اما آنچه به مردم وعده آن را ميداديم و براي آن انقلاب كرديم اهداف بالاتر و ارزشمندتري بود كه متأسفانه به آنها نرسيديم . با اين همه به گمان من هنوز دير نشده است ; چنانچه مسئولين بالا و تصميم گيرنده بخواهند، ميتوانند مسير گذشته را اصلاح كرده و بسياري از حقوق تضييع شده را جبران نمايند.
10 - نظر شما درباره "جريان واپس گرا و تحجر" چيست ؟ مصداق آن كدام است ؟
جواب : جريان واپس گرا و تحجر در هر زمان بوده است . معمولا عموم افراد، قدرت تعمق و تحقيق در مسائل فكري و مذهبي و تشخيص حق و باطل را ندارند و بعضا در مسائل فكري به جزم انديشي و مطلق انگاري و تعصب روي ميآورند و طبعا در اين ميان عده اي قشري و ظاهربين ميشوند; و ضرر اين گونه افراد كمتر از دشمنان آگاه نيست . حضرت امير(ع ) توسط همين افراد به شهادت رسيد و ساير ائمه اطهار(ع ) نيز معمولا گرفتار همين افراد بودند، و حكومت ها هم از اين گونه افراد براي رسيدن به مقاصد خود استفاده ميكنند.
تشخيص مصاديق جريان فوق در هر زمان با چارچوبهاي محكم و شفاف عقلي و موازين بين و آشكار شرعي براي اهل نظر كه رسالت هدايت جامعه را دارند امكان پذير است و مصاديق آن در مسائل گوناگون مختلف است .
11 - نظر شما درباره پرونده هسته اي ايران چيست ؟
جواب : به دست آوردن انرژي هسته اي براي مقاصد صلح جويانه و عام المنفعة حق هر ملتي است و انحصار آن در حوزه قدرتهاي بزرگ موجب تضييع حقوق ملت هاي ضعيف ميباشد.
12 - نظر شما درباره وضع حقوق بشر در ايران چيست ؟
جواب : حبس افرادي كه در سالهاي اخير به خاطر اظهار نظر يا انتقاد از حاكميت به زندان رفته و يا به ديگر محروميت هاي اجتماعي محكوم شده اند و نيز برخورد با اهل قلم و انديشه و با روزنامه هاي غير وابسته به حاكميت از نمونه هاي نقض حقوق بشر در ايران است . در زمان پيامبر(ص ) و اميرالمومنين (ع ) هيچ زنداني سياسي وجود نداشت و افراد را براي افكارشان و اظهار آنها محاكمه و زنداني نمي كردند.
13 - با توجه به شرايط امروز ايران ، چه اعمالي بر مسلمانان "واجب " است و چه اعمالي از ديد شما "حرام " تلقي ميشود؟
جواب : به طور كلي امر به معروف و نهي از منكر و انتقاد سازنده و متناسب با شرايط زمان و مكان وظيفه شرعي و عقلي هر مسلمان است ، و سكوت در برابر مظالم و تجاوزات به حقوق انسانها در صورتي كه به نوعي تأييد و تقويت آنها به شمار آيد حرام است .
14 - اگر امكان تغيير يا تصحيح بعضي امور را داشتيد، اولين چيزي كه تغيير ميداديد چه بود و اولين مسيري كه اصلاح ميكرديد كدام ؟
جواب : از آنجا كه عمده و اكثر كارهاي خلاف و اشتباهاتي كه از سوي حاكميت انجام ميشود به نوعي شكل قانوني به خود ميگيرد و با بررسي دقيق ، زمام تمام امور در كشورداري به ساختار كنوني ولايت فقيه منتهي ميشود و منشأ اساسي ترين مشكلات ، مطلقه بودن ولايت فقيه در قانون اساسي و محدود نبودن آن از نظر زمان و ساير جهات ميباشد، لذا به نظر اينجانب اولين كار اصلاحي كه بايد انجام شود اصلاح قانون اساسي توسط نمايندگان منتخب مردم و در جوي كاملا آزاد ميباشد. اگر به ياد داشته باشيد آيت الله خميني پس از ورود به كشور در بهشت زهرا فرمودند: "پدران ما چه حقي داشتند كه سرنوشت سياسي ما را تعيين نمايند؟ هر نسلي خودشان حق دارند نسبت به سرنوشت كشورشان اظهارنظر نمايند." در قانون اساسي اول كلمه "مطلقه " وجود نداشت و در بازنگري آن را اضافه نمودند و بسياري از مردم از جمله خود من به آن رأي نداديم .
15 - حضرت آيت الله ، امروز رابطه دو مقوله "ملت " و "مذهب " در ايران را چگونه ميبينيد؟ برخي نگران "ملت "اند برخي نگران "مذهب "، شما نگران چه هستيد؟
جواب : از جنبه نظري تفكيك بين ملت سالم و مذهب صحيح درست نيست ; زيرا هيچ ملتي بدون مذهب صحيح به رستگاري نمي رسد، و مذهب ميتواند صورت و فصل حقيقي يك ملت و چهره باطني و معنوي آن به شمار آيد; همان طور كه هيچ مذهبي بدون در نظر گرفتن منافع ملي ، جايگاه مردمي نخواهد داشت . ولي مع الاسف از جنبه عملي گاه به لحاظ ضعف اعتقاد و ايمان و گاه به علت تفسيرهاي ناروا از مذهب ، عده اي جانب مليت و گروهي جانب مذهب را گرفته و به سوي افراط يا تفريط ميگرايند; و آنچه موجب نگراني است تفكيك بين آن دو و ترجيح بي رويه يكي از آنها بر ديگري به معناي اثبات يكي و نفي ديگري از جنبه نظر و يا عمل ميباشد.
از طرف ديگر متأسفانه در اثر عملكرد مسئولين كه به نام مذهب و دين ميباشد امروز شاهد نوعي فاصله بين ملت بخصوص قشر جوان و مذهب مشاهده ميشود كه بسيار خطرناك و موجب نگراني ميباشد، كه اميدوارم در اين زمينه علما و بزرگان چاره اي بينديشند. عزت و سربلندي اسلام و كشور را از خداي متعال مسألت دارم .
ان شاءالله موفق باشيد.
والسلام عليكم و رحمة الله .
حسينعلي منتظري
1384/8/21
