همه آن چه وزارت ارشاد برای اجرای طرح عفاف و حجاب انجام داده است، زهرا مهاجری، خبرآنلاين

- ۲۱ تير ماه در تقويم ها روز حجاب و عفاف نام گرفته است اما بالاخره متولی اين امر در کشور چه نهادی است؟ وزارت کشور، وزارت ارشاد يا نيروی انتظامی؟؟

زهرا مهاجری: اگر ترويج عفاف و حجاب را بحثی فرهنگی بدانيم نهاد اصلی سياست گذاری فرهنگی در سطح سياست های اجرايی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

از وظايف اين وزارت خانه، تنظيم سياست های کلی فرهنگی، هنری و سينمايی کشور و ارائه ی آنها به مجلس شورای اسلامی است.

در مصوبه ی شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد حجاب و عفاف که در سال ۸۴ به تصويب رسيده است ، بيشترين وظيفه ی تخصصی دستگاههای قانونگذار و اجرايی، به وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی اختصاص يافته و همين امر اهميت اين دستگاه نسبت به ديگر نهادهای مسئول در زمينه ی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب را نشان می دهد.

وظايف تخصصی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را می توان به دو بخش نظارتی و حمايتی تقسيم کرد:

بخش نظارتی

•هماهنگی و نظارت بر رسانه های ارتباط جمعی همانند: روزنامه ها، مجلات، محصولات سمعی و بصری، نمايش ها و ... برای توجه به فرهنگ حجاب و عفاف و رعايت آن.•جلوگيری از انتشار و تبليغ کالاهای فرهنگی که با فرهنگ عفاف و حجاب مغايرت داشته باشد مانند کتاب، فيلم، نشريات و تئاتر و ...
•نظارت فرهنگی بر اينترنت و ايجاد سياست های حمايتی و هدايتی به منظور تعميق فرهنگ عفاف و حجاب و جلوگيری از ورود و گسترش مظاهر تهاجم فرهنگی
•نظارت بر تشکل های هنری - مردمی، نمايشگاه های هنری و محافل هنری عمومی مانند کنسرتها و نمايشگاهها در جهت رعايت فرهنگ عفاف و حجاب
•استفاده مناسب از لباس های اسلامی - ملی در فيلم های سينمايی و استفاده نکردن از اين پوشش توسط شخصيت های منفور در فيلم ها
•ارزيابی مستمر وضعيت حضور زنان در فيلم های سينمايی و مطبوعات
•نظارت دقيق و اصولی بر وضعيت فرهنگی - اخلاقی سالن های سينما و مراکز مربوط به اين وزارتخانه
•اهتمام لازم برای اجرای قانون "منع استفاده ابزاری از زنان در مطبوعات"

بخش حمايتی

•حمايت مادی و معنوی از آثار فرهنگی - هنری همانند تسريع در صدور مجوز، ارائه يارانه و تشويق توليدکنندگان آثار فرهنگی و هنرمندانی که راهکارهای تازه و جذاب در راستای توسعه فرهنگ عفاف ارائه می نمايند.
•ترويج الگوهای مناسب برای عفاف و حجاب و ممانعت از ترويج فرهنگ مدگرايی منفی در محصولات و کالاهای فرهنگی
•هماهنگی و همکاری با رسانه های جمعی جهت ايجاد حساسيت لازم در خانواده ها نسبت به اهميت فرهنگ حجاب و عفاف
•توليد سمفونی و آثار موسيقيايی متناسب با موضوع عفاف و حجاب
•برگزاری جشنواره های فرهنگی - هنری، منطقه ای، ملی و بين المللی برای رواج فرهنگ عفاف و حجاب
•استفاده از ظرفيت سازمان های فرهنگی غيردولتی و خصوصی جهت ترويج فرهنگ عفاف و حجاب
•تبيين ريشه های دينی و اعتقادی فرهنگ عفاف و حجاب
•به عضويت پذيرفتن خانم های متعهد و مطلع از مسائل عفاف و حجاب در هيات های نظارت بر بازبينی فيلم، کتاب و ...
•تهيه فيلمهای سينمايی در مورد تاريخچه ی کشف حجاب در ايران و بررسی علل و عوامل آن
•حمايت از انتشار نشريات تخصصی پوشاک اسلامی و سعی در جهانی نمودن اين نشريات از طريق اينترنت
•ارتباط مستمر و تبليغ در جهت گسترش فرهنگ و سنن ايرانی اسلامی در بين ايرانيان خارج از کشور•
•همکاری و هماهنگی در جهت اعزام گروههای فرهنگی جهت ترويج و تبليغ فرهنگ و آداب اسلامی به خارج از کشور•
•توسعه و گسترش ارتباط فرهنگی - اسلامی و ملی بين سفارتخانه های کشورهای اسلامی در ايران

اما به غير از وزارت ارشاد ۲۶ نهاد و سازمان ديگر هم متولی امر حجاب در کشور هستند که وظايفی برای هر يک در نظر گرفته شده است

در ابتدا، پيگيری مصوبه ی عفاف و حجاب از هر وزارتخانه کار چندان مشکلی به نظر نمی رسيد؛ چرا که تصور می شد هر دستگاهی کارگروه مشخصی برای اين مهم در نظر گرفته و از وظايف اين کارگروه اطلاع رسانی و ارائه گزارش برای انتشار جهت تنوير اذهان عمومی باشد.

اشتباه بودن اين تصور و عدم همکاری برخی نهادها، کم کم داشت ظن "نبود کارگروه تخصصی"، "عدم پيگيری مصوبه ی عفاف و حجاب"، "عدم نظارت شورا بر اين نهادها" و ... را قوی می کرد که بدست آمدن گزارشهای زير تا حد زيادی خط باطل بر اين فرضيه کشيد.

***

گزارش زير مربوط به پيشنهاد ها و عمليات قسمتهای مختلف وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی در مصوبه ی عفاف و حجاب است که به تفکيک وظيفه و بر اساس بندهای مختلف وظايف تخصصی اين وزارتخانه طبقه بندی شده است.

لازم به ذکر است تمامی اين گزارش ها مربوط به زمانی است که وزارت فرهنگ و ارشاد مسئول جمع آوری اين گزارشها و پيگيری و ارجاع آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است؛ رييس جمهور طی حکمی در آذرماه سال ۸۷ وزير کشور را مسئول ستاد صيانت از حريم امنيت عمومی و حقوق شهروندان منصوب نمود که مباحث مربوط به طرح گسترش فرهنگ عفاف و حجاب از آن تاريخ از طريق اين ستاد پيگيری شده است.و متاسفانه بعد از اين تاريخ گزارشی از عملکرد دستگاههای مختلف وجود ندارد اما قبل از اين تاريخ و در راستای وظايف تخصصی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در بحث گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، برنامه های اين وزارت در بخش هنری(تئاتر، موسيقی و ...) به شرح زير است:

•ارسال نامه به سازمان­ها و واحدهای تابعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور معرفی نماينده تام­الاختيار در طرح عفاف و حجاب
•برنامه ريزی برای برگزاری مناسبت‌های آموزشی (جشنواره‌ها و ...) با موضوع ارزش‌های فرهنگی عفاف و حجاب
•آمادگی کامل درخصوص حمايت­های معنوی از طرح عفاف و حجاب مانند تسريع در صدور مجوز جهت توليد آثار فرهنگی مرتبط
•ابلاغ متن راهبردهای اجرايی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب به کارکنان مرکز و نظارت بر حسن اجرای آن و تأکيد بر رعايت و تقويت فرهنگ عفاف و حجاب در محيط اداری دفتر.
•مراقبت و نظارت بر نحوه رعايت شؤون اسلامی در هنرستان‌های هنرهای زيبا و آموزشهای آزاد هنری
•انتشار تمبر ويژه فرهنگ عفاف
•طراحی و بيلبوردهای شهری با موضوع عفاف
•نظارت بر طراحی پوستر و بروشور در زمينه گسترش فرهنگ عفاف و حجاب
•تهيه و نصب پلاکاردهای تشويقی برای حفظ حجاب
•ارائه ی طرح عمومی نقاشی ديواری شهری و مترو با موضوع زن - عفاف - مادر و فرهنگ اسلامی
•معرفی زنان معاصر ايران بعنوان زن الگو در جهان در بخش هنر - علم - تربيت و مجموعه ارزش‌های آن
•برگزاری «دوسالانه طراحی پارچه و لباس» درخصوص اجرا و گسترش «طرح فرهنگ عفاف و حجاب»
•تشکيل کميته ويژه در دفتر هنرهای تجسمی به منظور ساماندهی طراحان لباس و پارچه و هدايت موضوع در مسير تخصصی و مطابق با اهداف طرح عفاف و حجاب و کمک­های يارانه­ای به انجمن­های طراحی لباس و پوشاک
•تلاش برای دستيابی به الگوی تازه لباس اسلامی ـ ملی
•طراحی سه الگوی لباس برای دانش آموزان و دانشجويان عمره گزار
•نظارت دقيق بر حفظ شؤونات اسلامی و حجاب در بازبينی نمايش‌ها و رعايت موارد توسط کارگردانان و گروه تحت نظارت در هنگام اجرای نمايش.
•کنترل و بازبينی فيلم و نمايش‌های متقاضی شرکت در جشنواره‌های بين‌المللی جهت حفظ موازين و شؤونات.
•مساعدت و حمايت از نمايش‌هايی با مضامين ملی - اسلامی جهت اجرا در سطح تهران و شهرستان‌ها.
•حمايت از توليدات نمايشی در استان­ها با مضامين فرهنگ عفاف و حجاب و گسترش آن در بين اقشار مردم کشور
•تشويق آثار توليد شده در جشنواره­های منطقه­ای چهارگانه کشوری با چشم­انداز فرهنگ عفاف و حجاب در آسيب­های اجتماعی
•همکاری در برگزاری جشنواره تئاتر بانوان کشور و مشارکت در توليد آثار مربوط به طرح گسترش فرهنگ عفاف و حجاب
•ايجاد فضا و بستر مناسب آثار نمايشی استانی جهت اجرای نمايش­های توليد شده با مضامين مورد نظر در تالارهای تحت پوشش در تهران
•تشکيل گروه ويژه به منظور بررسی روند جشنواره تئاتر و موسيقی در رابطه با اجرای گسترش طرح عفاف و حجاب
•حمايت از نگارش فيلمنامه حول شخصيت حضرت خديجه کبری و نرگس خاتون
•اعزام گروه­های نمايشی بانوان به جشنواره­های مختلف خارج از کشور از جمله صحنه­ای و عروسکی جهت تبليغ فرهنگ و آداب اسلامی
•حمايت از نويسندگان جوان در حوزه نمايش با توليدات و مضامين گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه و چاپ آثار مورد نظر از سوی اداره­کل هنرهای نمايشی
•تفاهم نامه همکاری با شبکه­های تلويزيونی از جمله شبکه اول سيما برای توليد آثار ارزشی و مرتبط با پيامبر (ص)
•حمايت از جشنواره­های مرتبط با موضوع عفاف و حجاب
•توليد فيلم مستند بلند «تيارا» با موضوع پوشش و حجاب اسلامی
•توجيه شرکت کنندگان و کارگردانان در حين دريافت پروانه ساخت و در صورت ضرورت اصلاح نماها و پلان­ها
•تقويت نظارت و حمايت از رعايت شؤون اسلامی به ويژه پاسداشت فرهنگ عفاف و حجاب در جشنواره‌های موسيقی
•نظارت بر تشکل­های هنری مانند کنسرت­ها و نظارت دقيق و اصولی بر وضعيت فرهنگی ـ اخلاقی سالن­های کنسرت
•حمايت از آثار موسيقايی متناسب با موضوع طرح عفاف و حجاب
و در بخش کتاب و مطبوعات:
•معرفی فضائل زنان بزرگ تاريخ با انتشار کتاب‌های ويژه
• تذکر به نشريات در رابطه با چاپ تصاوير نامناسب و عبارات مغاير با شئونات اسلامی و عدم استفاده ابزاری از زن
•پيگيری تدوين و انتشار کتب مرتبط با موضوع حجاب و عفاف.
• سفارش تاليف کتاب در زمينه حجاب و فلسفه
با اين که در بعضی بندهای اين گزارش به جای توضيح چگونگی انجام کار، کليات آن بيان شده و به نحوه ی اجرا پرداخته نشده است وگرچه در اين وزارتخانه موفق به پيدا کردن مسئولی در هيچ يک از قسمتها برای پيگيری روند اجرای بندهای گزارش نشديم اما بدست آوردن چنين اطلاعاتی در شرايطی که احساس می شود هيچ کس حاضر به تن دادن به برنامه ريزی و اجرای آن در زمينه ی ترويج فرهنگ عفاف و حجاب نيست، اميدوارمان می کند.