پوركاظمي: آزمايشگاه تخصصي دوپينگ سال ۹۳ افتتاح مي‌شود

رئيس فدراسيون پزشكي ورزشي درباره برنامه‌ها و افق‌هاي كاري اين فدراسيون در سال‌هاي آينده صحبت كرد و به تشريح اقدامات انجام شده در فاصله‌ي كمتر از صد روز مانده به آغاز المپيك پرداخت.

دكتر لطفعلي پوركاظمي در گفت و گو با خبرنگار علم ورزش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) كه از فدراسيون پزشكي ورزشي بازديد كرده بود، توضيحاتي در باره ارتقا سطح علمي، آموزشي و پژوهشي كادر پزشكي، مديران و ورزشكاران در سطوح قهرماني، حرفه‌اي و همگاني و پيشگيري از آسيب‌هاي ورزشي، بيماري‌ها، دوپينگ و ساير حوادث ناخواسته در محيط‌هاي ورزشي همكاري‌هاي مشتركي با فدراسيون‌ها ، باشگاه‌ها ، دانشگاه‌ها و ساير مراكز علمي ، پژوهشي و ورزشي ارائه داد و به تفصيل از برنامه‌هاي اين فدراسيون صحبت كرد. وي همچنين از راه اندازي آزمايشگاه كاملا تخصصي دوپينگ طي دو سال آينده خبر داد.

** فدراسيون پزشكي ـ ورزشي بر پايه پيشرفت ورزش قهرماني و همگاني نهادينه شده است

فدراسيون پزشكي ـ ورزشي در سال 1326 تاسيس شده كه همه ساله با پيشرفت ورزش قهرماني و همگاني بر مسئوليت و وظايف فدراسيون افزوده شده است. به طوري كه از 10 سال قبل با نهادينه شدن بيمه ورزش ورزشكاران در كل كشور و افزايش ميزان فعاليت‌ها و پوشش مسابقات 2.5 ميليون نفر ورزشكار سازمان يافته در حال حاضر تحت پوشش بيمه خدمات درماني فدراسيون پزشكي ـ ورزشي است كه هم اكنون در 30 استان و 660 شهر و شهرستان دفتر هيات پزشكي ـ ورزشي با دو هزار و 500 نفر كارشناس، كارشناس ارشد و فوق تخصص داريم كه به طور مستقيم و غير مستقيم با فدراسيون همكاري مي‌كنند. همچنين با 26 بيمارستان خصوصي ، دولتي و پلي كلنيك‌ها قرارداد داريم كه اولين حوزه كاري ما پوشش دادن به اين 2.5 ميليون ورزشكار كه مربوط به 30 استان و 46 فدراسيون هستند. ضمن اين كه كميته‌هاي پزشكي اين 46 فدراسيون نيز كه شامل (پزشكان، فيزيوتراپ‌ها، ماساژورها، كارشناسان روانسناسي و تغذيه هستند) ارتباط تنگاتنگي با فدراسيون پزشكي ـ ورزشي دارند و افراد را براي پنج زير گروه در ورزش قهرماني و همگاني جذب مي‌كنند.

** دو دهم درصد كاهش آمار دوپينگ نسبت به سال گذشته داشتيم

دومين وظيفه فدراسيون پزشكي ـ ورزشي در حوزه دوپينگ و مكمل‌ها است كه به عنوان دبير كل ستاد ملي مبارزه با دوپينگ در سال گذشته از 730 ورزشكار فدراسيون‌هاي مختلف تست دوپينگ به عمل آورديم كه از اين تعداد 20 نفر تست آن‌ها مثبت بود. اين ميزان به نسبت سال 2010 و از بين 721 ورزشكار ، 21 نفر جواب تست آن‌ها مثبت بود، يعني اين كه دو دهم درصد كاهش آمار دوپينگ در سال گذشته داشتيم. اين در حالي است كه در اكثر كشورهاي جهان به دليل شيوع بالاي مكمل‌ها و گرايش بيشتر جوانان از ورزش همگاني به حرفه‌اي‌ دو تا سه درصد افزايش آمار دوپينگ داريم.

** پيش‌بيني 60 سهميه المپيك براي لندن

به عنوان رييس كميسيون پزشكي كميته ملي المپيك براي كليه ملي‌پوشاني كه حائز سهميه المپيك لندن مي‌شوند، در فدراسيون پزشكي ـ ورزشي پس از انجام معاينات داخلي، قلبي و عروق، ارتوپدي، مشاورهاي دوپينگ و مكمل‌ها ، روانشناسي، تغذيه و چكاپ‌هاي داخلي پرونده‌ پزشكي صحبت اعزام به لندن تشكيل مي‌دهيم كه هم اكنون 45 از المپيكي‌ها پس از طي مراحل فوق حائز پرونده‌ پزشكي شدند و منتظر بقيه سهميه‌ها هستيم. البته پيش‌بيني ما بر اين مبنا است به جز سهميه تيمي (كه در حال حاضر هندبال، فوتبال و بسكتبال حذف شده‌اند) در مجموع 50 تا 60 نفر به المپيك اعزام شدند حال اگر در واليبال نيز شانس سهميه بگيريم تعداد نفرات اعزام به 65 تا 70 نفر خواهد رسيد.

** فدراسيون پزشكي ـ ورزشي پشتيبان ساير فدراسيون‌ها است

فدراسيون پزشكي ـ ورزشي يك فدراسيون پشتيبان و حمايت كننده ساير فدراسيون‌هاي ورزشي است. در حقيقت به فدراسيون بي مدال شهرت دارد. به همين خاطر در مراسم تجليل از قهرمانان وقتي مدال آوران بر روي سكو مي‌روند پزشكاني كه در مدال آوري ورزشكاران سهميه داشتند آن‌ها نيز دعوت مي‌شوند. فدراسيون پزشكي ـ ورزشي عملا در سراسر جهان به عنوان يك فدراسيون است، همچنين در كنار آن فيزم را داريم يعني فدراسيون بين‌المللي پزشكي ـ ورزشي و AFSM يعني فدراسيون آسيايي پزشكي ـ ورزشي در ايران نيز به اسم فدراسيون پزشكي است. در ايران هم اين مساله به شكل فدراسيون است و من احساس مي‌كنم جايگاه "فدراسيون" براي رسالتي كه ما داريم مناسب است و نيازي به تغيير ساختار - در شرايط فعلي - نيست.

** ورزشكاران با علم به مضرات دوپينگ و براي دستيابي به شهرت زود هنگام دوپينگ مي‌كنند

مسئوليت اصلي دوپينگ ورزشكاران در وهله اول به عهده خود ورزشكار است. يعني بيش از 95 درصد از ورزشكاران با علم و آگاهي نسبت به مصرف بعضي از داروهايي كه دوپينگي هستند، اقدام به اين كار مي‌كنند، به رغم اين كه كميته‌هاي پزشكي هم چهار فدراسيون موجود در كشور كلاس‌هاي متعدد آموزش ضد دوپينگ و مكمل‌ها را برگزار مي‌كنند و حتي فدراسيون پزشكي ـ ورزشي ليست داروهاي ممنوعه را هر سال در سايت تمام فدراسيون‌ها اعلام مي‌كند و در سراسر كشور 600 كلاس آموزشي مبارزه با دوپينگ برپا مي‌شود، اما باز هم ورزشكاران دوپينگ مي‌كنند، اين كار ورزشكاران همانند رانده‌اي مي ماند به رغم دريافت گواهي نامه دوباره خلاف مي‌كند. اينجا ديگر پليس مقصر نيست، بلكه خود فرد خلافكار است. پس مقصر اصلي براي كساني كه به سن قانوني رسيده‌اند و با علم نسبت به اشتباهي كه انجام مي‌دهند، خود ورزشكار است نه مربي. از سوي ديگر در حاشيه اردوها افرادي هستند كه عليرغم آموزش‌هاي متعدد پيرامون دوپينگ ، براي دستيابي به مدال و شهرت زود هنگام اقدام به دوپينگ مي‌كنند.

برخي ورزشكاران با وجود اين كه مي دانند افسران دوپينگ هر لحظه امكان دارد،‌ در اردوها حاضر شوند، پيش شرط آن كه اين احتمال ضعيف باشد و يا با تصور اين كه آزمايشگاه‌هاي دوپينگ از تكنولوژي پيشرفته‌اي برخودار نباشد كه دوپينگ ورزشكاران را نشان دهد، اقدام به دوپينگ مي‌كنند با اين پيش فرض كه ملي‌پوش شوند، در حقيقت تصور آن‌ها گاهي اوقات اين قدر ساده لوحانه است كه خودشان متوجه كاري كه مي‌كنند، نيستند. بنابراين مهم‌ترين مساله در خصوص اين ورزشكاران آموزش و اطلاع رساني است. وقتي گام به گام مراحل تست دوپينگ و ريزه‌كاري‌هاي آن توضيح داده شود و به اين امر پي ببرند خلاف‌ها و جرم‌هاي كساني كه دوپينگ مي‌كنند، چقدر است، ورزشكار ديگر به راحتي دست به چنين كاري نمي‌زند، چرا بايد از بهداد سليمي 23 بار تست دوپينگ مي‌گيرند منفي مي‌شود. يا حميد سوريان جواب تست آن‌ها منفي اعلام مي‌شود، چون آن‌ها حرفه‌اي هستند و با جديت بيتشري يا مساله دوپينگ برخورد مي‌كنند.

** ارتباط فدراسيون پزشكي ـ ورزشي با وزارت بهداشت علمي، دوجانبه است

متخصصان فدراسيون پزشكي ـ ورزشي فارغ التحصيلان وزارت بهداشت و درمان هستند و خود به خود از ساختار نظام پزشكي منشاء گرفتند. به عبارت ديگر با ارتباط فدراسيون با اين پزشكان در خصوص امتيازهاي بازآموزي وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشكي است كه نزديك به دو هزار پزشك در مطب ها و بيمارستان فعاليت دارند با ما همكاري مي‌كنند. بنابراين ارتباط ما با وزارت بهداشت يك ارتباط دو جانبه علمي، آموزشي و درماني است از سويي معاونت غذا و درمان وزارت بهداشت مسئول تاييد مكمل‌هاي مجاز در داخل كشور هستند. از اين ميان شايد حدود دو هزار مكمل اعم از ويتامين‌ها، پروتئين‌ها و مكمل‌هاي نشاسته‌اي مورد تاييد و در داروخانه‌ها سراسر كشور پخش شود. براي المپيك لندن نيز 27 مكمل مجاز براي بازي‌هاي آسيايي «گوانگجو» 18 مكمل تاييد شده بود كه 373 ورزشكاري كه به بازي‌هاي آسيايي تاييد و ليست آن‌ها را در اختيار ورزشكاران گذاشتيم ، ورزشكاران حرفه‌اي بايد بدانند مكمل‌ها براي آن‌ها فقط در حد قهرماني ضرورت دارد، نه همگاني. به عنوان مثال بعضي از ورزشكاران ضرورت دارند، پنج تا شش هزار كالري انرژي روزانه دريافت كنند، حال چون نمي‌توانند با خوردن پنج كيلو برنج و گوشت اين را جبران كنند در نتيجه‌ بايد از بسته‌هاي پودر مجاز استفاده نمايند.

* براي ورزشكاران پرونده تشكيل مي‌شود

پس از كسب سهميه المپيك براي ورزشكاران پرونده‌ پزشكي تشكيل مي‌شود، تشكيل كميته‌ تداركاتي بازي‌هاي المپيك لندن، هر هفته‌ روزهاي دوشنبه در دفتر افشارزاده جلسه تداركاتي داريم، در خصوص افرادي كه صاحب سهميه المپيك مي‌شوند، اين افراد پس از كسب سهميه و با معرفي از سوي فدراسيون مربوطه براي تشكيل پرونده‌ پزشكي خود به فدراسيون پزشكي ـ ورزشي ارجاع داده مي‌شوند، علاوه بر اين ورزشكاران حاضر در اردوها در تمام شهرستان‌ها ادامه يابد از پزشكاني كه مورد تاييد هيات پزشكي ورزشي هستند، پس از انجام معاينات داخلي گواهي سلامت دريافت كنند. در غير اين صورت حق شركت در هيچ مسابقه شهرستاني و يا استاني را نخواهند داشت. ورزشكار زماني كه كارت بيمه ورزش دريافت مي‌كنند، ورزشكار سازمان يافته معرفي مي‌شود و پس از پر كردن فرم گواهي سلامت اگر بيماري خاصي داشته باشد، از طريق اين فرم شناسايي و درمان خواهد شد.

تمام ورزشكاران براي پيشگيري از آسيب بايد كارت بيمه ورزش دريافت كنند. ساختار بيمه قوانين خاص خود را دارد، وقتي مواردي در بيمه نهادينه مي‌شود، سلسله مراتب خود را بايد طي كند. اين طور نيست كه اگر كسي ادعا كند چون ورزش مي‌كند بايد بلافاصله تحت پوشش بيمه قرار بگيرد، بلكه در ابتدا بايد در يك ساختار مشخصي قرار بگيرد، سپس بيمه شود. بنابراين اگر ورزشكاري در هر رده سني از بروز آسيب‌هاي ورزشي استرس دارد، حال اگر طرف قرارداد بيمه جاي خاصي نيست با پرداخت ماهي 6 هزار تومان هزينه در سال مي‌تواند از فدراسيون كارت بيمه ورزش دريافت كند و از تمام خدمات بيمه بهره‌مند شود. وزير ورزش و جوانان حمايت وسيعي از فدراسيون پزشكي ـ ورزشي دارد. وقتي كنگره‌هاي پزشكي ـ ورزشي داخلي و بين‌المللي پيش مي‌آيد تكنولوژي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري توسط اساتيد داخلي و خارجي مطرح مي‌شود، امسال نيز با توجه به پيام رهبري يعني، سال توليد ملي و حمايت از سرمايه‌هاي داخلي، بخشي از اين تجهيزات پزشكي ـ ورزشي از توليدات داخلي بيشتر استفاده مي‌كنند و برخي ديگر چون خارجي هستند به تكنولوژي خاصي نيازمندند. نمونه بارز از اين تجهيزات پيشرفته را مي‌توان به آزمايشگاه دوپينگ اشاره كرد كه هم اكنون با حمايت دكتر عباسي وزير محترم وزارت ورزش و جوانان براي خريد بيشتر تجهيزات داخلي و خارجي و دستگاه‌هاي وابسته به پزشكي ورزشي اقدامات خوبي را انجام دهيم.

** تمام فدراسيون‌هاي ورزشي را ملزم به استفاده از متخصصان ورزشي كرديم

گاهي اوقات براي بعضي پست‌ها ظرفيت‌هايي وجود دارد و براي پستي فقط يك ظرفيت موجود است در واقع تعداد افرادي كه براي پستي در نظر گرفته مي‌شوند بيش از حد مجاز هستند و امكان استفاده از تمام ظرفيت‌ها فراهم نيست اين مساله همانند امتحانات كنكور مي‌ماند كه همه مي‌‌خواهند بدون كنكور وارد دانشگاه شوند و در رشته‌هاي مورد علاقه خود به تحصيل بپردازند، ولي چون تعداد نفرات زياد است، مجبورند در كنكور شركت نمايند از سوي ديگر در حال حاضر تمام فدراسيون‌ها با متخصصان پزشكي ـ ورزشي همكاري دارند و بعضي از اين فدراسيون‌ها بيش از ظرفيت خود از وجود اين متخصصان برخوردارند، به هر صورت فدراسيون پزشكي ـ ورزشي با تمام فدراسيون‌ها از لحاظ معرفي و در اختيار گذاشتن متخصصان در هر رشته ورزشي ارتباط تنگاتنگ و خوبي دارد، ضمن اين كه ساختار تمام فدراسيون‌هاي ورزشي را مجبور كرديم تا از پزشكان ورزشي در تخصص‌هاي روانشناسي، تغذيه ، فيزيوتراپي استفاده كنند. پس نمي‌توان گفت ميان متخصصان علمي ورزشي و فدراسيون‌ها، باشگاه‌ها و يا ساير دستگاه‌هاي ورزشي تعاملي وجود ندارد.

** رشته تخصصي تغذيه ورزشي در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي راه اندازي مي‌شود

براي تعامل، وزارت بهداشت قرار است، جلسه‌اي با دكتر دستجردي وزير بهداشت و درمان در آينده نزديك پيرامون مكمل‌ها و رشته‌هاي تخصصي پزشكي ـ ورزشي داشته باشيم، هم اكنون با توجه به احساس نياز به متخصصان تغذيه ورزش به اين رشته را در دانشگاه از دوره ليسانس تا PhD در حال پيگيري هستيم، همچنين در شرايط فعلي چون امكان اين كه پزشكان ورزش را به خارج از كشور براي گذراندن دوره‌هاي تخصصي (MDPhD) نداريم، در نتيجه‌ پزشكان ورزشي دوره‌هاي سه ماهه، شش ماهه و يا يك ساله در اين خصوص طي مي‌كنند تا كارشناس آن رشته شوند، از سوي ديگر وزارت بهداشت به رشته‌هاي علوم پزشكي ـ ورزشي در دانشگاه‌هاي كشور پشت سر هم مجوز صادر مي‌كند كه اين روند خوبي براي رشته‌هاي پزشكي ـ ورزشي است، به طوري كه هم اكنون هفت دانشگاه براي دوره‌هاي PhD وابسته به پزشكي ـ ورزشي جهت جذب دانشجو در حال برنامه‌ريزي هستند كه اين دوره‌هاي PhD و (MDPhD) سبب برطرف شدن كمبودها در آينده خواهد شد. همچنين دانشگاه‌هاي مازندران ، گلستان، مشهد و اصفهان جزو دانشگاه‌هايي هستند كه مجوز لازم براي جذب دانشجو در سطح (PhD) پزشكي ـ ورزشي دريافت كردند و از فدراسيون پزشكي ـ ورزشي نيز درخواست حمايت پيرامون در اختيار گذاشتن اساتيد و نرم‌افزاري ، سخت‌افزاري و ساختاري كردند كه ما نيز اعلام موافقت كرديم.

** ميان 46 كشور آسيا و اقيانوسيه نادو جزو چهار كشور برتر قرار داريم

با توجه به شكل گيري وزارت ورزش و جوانان و ديد مديريتي كلان دكتر عباسي همراه با برنامه‌ريزي خوبي كه پيش رو دارند، رهنمودهاي چشمگيري را در خصوص پيشرفت پزشكي ـ ورزشي از نظر آزمايشگاه دوپينگ، آموزش‌هاي پيشرفته، ارتباطات بين‌المللي ، كرسي‌هاي جهاني، آسيايي و المپيك و پيشگيري از آسيب‌ها به روي فدراسيون باز گذاشتند و انتظار داريم با اين حمايت وزارت ورزش و جوانان از فدراسيون پزشكي ـ ورزشي دورنماي خوبي در كوتاه مدت ، ميان مدت و بلند مدت داشته باشيم. هم اكنون در نادو در ميان 46 كشور آسيا و اقيانوسيه پس از استراليا، ژاپن، چين جزو چهار كشور برتر قرار داريم، ضمن اين كه با افتخاراتي كه در آسيا از لحاظ كسب پست رياست فدراسيون پزشكي ـ ورزشي آسيا توسط دكتر رازي و رياست كميسيون دوپينگ آسيا داريم، به طور كليدي قاره آسيا به دست ايرانيان افتاده است. اميدوارم در آينده نزديك به كرسي‌هاي جهاني نيز راه پيدا كنيم.

** ظرف دو سال آينده آزمايشگاه دوپينگ، راه‌اندازي خواهد شد

فاز اول آزمايشگاه دوپينگ پنج سال پيش تاسيس شده و فاز دوم آن به دليل يكسري مسايل تكنيكي وقتي بعد از چهار سال اخير از سال گذشته پرونده‌ آن را دوباره از سر گرفتيم، در اين ارتباط با «ديويد هالن » دبير كل وادا صحبت كرديم تا مجوز راه‌اندازي آزمايشگاه دوپينگ را بگيريم، البته با حمايت دكتر عباسي قرار است يك و نيم ميليارد ديگر دستگاه جديد خريداري كنيم تا آزمايشگاه را ظرف مدت دو سال آينده راه‌ندازي نماييم. هر چند هم اكنون نيز تمام مكمل‌هاي ملي‌پوشان را به آزمايشگاه دوپينگ مي‌دهيم كه اين مساله در جاي خود ارزشمند است، اما آناليز نهايي براي تاييد مثبت يا منفي بودن تست دوپينگ به آزمايشگاه كلن آلمان مي‌فرستيم. پس از افتتاح آزمايشگاه در ايران تمام كارهاي مربوط به نمونه‌هاي دوپينگ در كشور خودمان انجام خواهد شد.

** محدوديت اعزام پزشك به المپيك داريم

كميسيون پزشكي كميته ملي المپيك در حال حاضر داراي 10 متخصص است كه طي يك سال گذشته تك تك ملي‌پوشان را از جهت تغذيه، ارتوپدي، روانشناسي و ... تحت پوشش قرار گرفتند، اما به دليل كم بودن سهميه تعداد نفرات اعزامي به مسابقات المپيك لندن، حتي كادر اصلي پزشكي هم به سختي مي‌توانند ، اعزام شوند. البته دريافت سهميه براي بازي‌هاي المپيك بر عكس آسيا است، در بازي‌هاي آسيايي حداقل 26 پزشك مي توانيم همراه خود ببريم، اما در المپيك شايد پنج پزشك نيز نتوانيم به مسابقات اعزام كنيم.