به انگیزه سالگرد فاجعه ۱۳۶۷، تابستان ۱۳۸۴ تابستانیِ ديگر ۰۰۰! اميرجواهری لنگرودی

هر کتاب زندان، نشان بُومِ مرگ وتباهی نظام های دیکتاتوری
سندجنايت عليه بشريت !


 amirjavaheri@yahoo.com

پس همه ما را نزد خليفه بردند۰
خليفه بکشتن آن ده تن فرمان داد۰
سياف هرده تن را به قتل رسانيد۰
خليفه چون مرا ديد به سياف گفت :
چرا همه را نکشتی؟

سياف گفت : هرده تن رابکشتم ۰

از :" داستان های هزار و يکشب "

* * * * * * * * * * * * *



 در هفده سال گذشته با چند سوال ساده :

 _ اسلام آورده ای ؟ نه ۰ اعدام!

 _ اسلام آورده ای ؟ هميشه مسلمان بوده ام ۰ نماز می خوانی ؟ نه ۰ اعدام !

 _ اسلام آورده ای ؟ آری ۰ نماز ميخوانی ؟ آری ۰

 _ به ولايت مطلقه فقيه ايمان داری ؟ آری ۰

 _حاضری به تير باران شدگان تيرخلاص بزنی و گروهت را منکر شوی؟ نه ۰ اعدام !



 آری چنين بود ، که هفده سال پيش ازاين ، بر پايه فتوای خليفه زمان و رهبر بی چون و چرای جنون و جنايت خمينی که فرمان راند :" ازآنجا که منافقين خائن به هيچ وجه به اسلام معتقد نبوده وهرچه ميگويندازروی حيله ونفاق آنهاست وبه اقرارسران آنهاازاسلام ارتداد پيدا کرده اند، وباتوجه به محارب بودن آنها درشمال غرب وجنوب کشورباهمکاريهای بعث عراق ونيزجاسوسی آنان برای صدام عليه ملت مسلمان ما، باتوجه به ارتباط آنان با استکبارجهانی وضربات ناجوانمردانه آنان ازابتدای تشکيل نظام جمهوری اسلامی تاکنون، کسانی که درزندانهای سراسرکشوربرسرنفاق خودپافشاری کرده ومی کنندمحارب ومحکوم به اعدام می باشند وتشخيص موضوع نيزدرتهران با رای اکثريت آقايان حجته الاسلام نيری وجناب آقای اشراقی(دادستان تهران) ونماينده ای ازوزارت اطلاعات می باشد، اگرچه احتياط دراجماع است ، وهمين طوردرزندانهای مراکزاستان کشوررای اکثريت آقايان قاضی شرع،دادستان انقلاب وياداديارونماينده وزارت اطلاعات لازم الاتباع می باشد، رحم برمحاربين ساده انديشی است، قاطعيت اسلام دربرابردشمنان خداازاصول ترديدناپذيرنظام اسلامی است، اميدوارم باخشم وکينه انقلابی خودنسبت به دشمنان اسلام رضايت خداوندمتعال راجلب نمايند،آقايانی که تشخيص موضوع به عهده آنان است وسوسه وشک وترديد نکند وسعی کنند " اشدءعلی الکفار" باشند۰ترديد درمسائل قضايی اسلام انقلابی ناديده گرفتن خون پاک ومظهرشهدا می باشد۰ والسلام۰ روح الله الموسوی خمينی " (خاطرات حسين منتظری ، به نقل ازنشریه ؛ انقلاب اسلامی درهجرت ، شماره ۵۰۵، تاريخ ۲۵ دسامبر ۲۰۰۰) در تابستانی خونين ، ازهر بامدادان تا پگاه درهرهفت روز از چندين و چند هفته ، جنون زده گان " کمسيون مرگ " به اجراء فتوای امام شان برآمدند و چندين هزار سربداررا برسردار کردند!

 انگيزه قوی و محکم همگی اين جانيان ، کشتن نيروهای انقلابی و مخالفان رژيم ودور ساختن يکايک آنان از صحنه رويارويی ها و طلب آمرزش در برابر گناهان کرده خويش ، برای رفتن به بهشت بود !!

 در مورد زندان و زندانی هر چه که بدانيم کم دانسته ايم ۰ شرح خاطرات و نوشته های زندان از دير باز تاکنون ، وسيله شده که ابعاد جنايات حاکمين را از زبان زندانيان سياسی باز شناسيم .

 در دوران حاکميت رژيم جمهوری اسلامی و در طول سال های پس از انقلاب بهمن ۵۷ به اين سو ، هر نوشته و روايتی از زندان در کنار شرح خاطرات يکايک زندانيان سياسی ، فرصت باز شناسی ابعاد نا شناخته زندان را برخواننده گان آثار خود مشخص کرده اند ۰ همانگونه که شرح خاطرات و فاش گويی مربوط به زندان های رژيم پيشين ، به آشنايی بيشتر ما با ستم ساواک و بازجويان ستم شاهی می انجامد و اين همه بعد از سقوط نظام پهلوی فراهم آمد ، نانوشته های مربوط به جنايات رژيم جمهوری اسلامی نيز تا اين نظام بر سرپا است به پايان برده نميشود ، با اين همه کتاب های بيشماری تا به امروز به رشته تحرير در آمده است که می تواند تا حدی در بازانديشی ابعاد جنايات به ما ياری رساند !

 در اين ميان هرچند فهرست برداری و نشان دادن همه آثار خلق شده دشوار می نمايد ولی همين حد نشان ميدهد که بخش گسترده ابعاد جنايات صد سال اخير برای معاصرانش تا به امروز در سطح وسيع ناگشوده باقی مانده است ۰ شاهد و بيگمان تحقيق کارشناسانه دکتر يرواند آبراهاميان با ترجمه : رضا شريفها به نام :

 " اعترافات شکنجه شدگان ، زندان ها و ابراز ندامت های علنی در ايران نوين " که توسط نشر باران در سويد منتشر گرديد۰ بتواند تا حدی به فضای اين آشنايی ها ياری رساند.

 کتاب مزبور با بازنگری به سه دوره تاريخی : ( ۱- دوران رضا شاه ۲- دوران محمد رضا شاه ۳- دوره جمهوری اسلامی ) و باز پرداختن به کشتار بزرگ سال۱۳۶۷ ( ۱۹۸۸ ) و رسم جداول اعدام های نظام پيشين ، داده های اطلاعاتی چندی به خواننده گان کتاب می دهد ، ولی اين همه کار نيست هنوز تا خلق و طرح همه ابعاد اين تجاوزات ، ناگفته های زندان های دو نظام ، کار های بسياری در مقابل ما جای گرفته است !

 آمار موجود برسراعداميان زندانيان سياسی و غيره در درون زندانها که با تهاجم به اولين تجمع آزاديخوانه زنان کشور دراولين ۸ مارس آغاز گرديد و اعدامهای شبانه پشت بام مدرسه علوی و با کشتار صيادان در بندر انزلی ، ترکمن صحرا ، اعراب جنوب ايران در قتل عام خلق عرب خوزستان ، سرکوب جنبش خلق مسلمان در آذربايجان ، کشتارکردستان ، تهاجم به مردم بلوچ و تهاجم به صف هزاران هزار ديپلمه بيکار در سراسر کشور و حمله به دانشجويان و به دانشگاهها و بستن دفاتر فعالين دانشجويی وتهاجم به شوراها و سنديکاهها و تشکل های کارگری در سراسر کشور و به تعطيلی کشاندن آنها ، حمله به دفتر کانون نویسنده گان ایران و ربودن لوازم ودفاتر کانون و پس آنگاه یورش به مراسم سعید سلطانپور وبردن اواز مراسم عروسی اش ،اعدام سعید در کمترین زمان ممکن ، یورش به دفاترفعالين سازمان ها واحزاب و بستن دفاترو دستگيريها که با اعدام وکشتار دوتابستان ۶۰ و ۶۷ در کنار تجاوز به حريم زندگی انسانهای بيشمار در طی سالهای حکومت سياه رژيم جمهوری اسلامی ايران انجاميد ، مادامیکه این رژیم بر سر کاراست ، شمارش آن ناممکن مینماید.
آنچه که حادث شده همه آن جانهان بی قرار نه حرف می زنند ، نه فرياد برمی آورند ، نه برای مان درد دل می کنند ، نه اشک می ريزنند و نه به سخن در می آيند ، بلکه هرچه که بر آنها گذشته باشد واز کشته های آنان پشته ای بجا مانده و دزدانه واز سراستيصال در گورهای دسته جمعی بخاک سپرده شده اند ، هيچ وهيچ ترازويی نمی تواند زندگانیِ زيرِ پا له شده و نابود گشته آن بيشماران را باز گويد!

 هيچ چيز نمی تواند صفاتِ انسانی و سرشتِ نیکِ جانهایِ عاشقی که با بيرحمی هرچه تمامتر، از ميان ما ربوده شدند را برای همسران ، کودکان ، مادران و پدران ، خواهران و برادران ، ياران و رفقای آنان قابل اندازه گيری سازند ! جان بيش از صد ها و هزاران هزار تن ، همه و همه عاشقان بيقراری ها که با دريغ ودرد اندوهبارخويش ، گردن افراشتند تا نَه با شکوه خود را برسرجانيان ريزند ، هرچند با اشک و درد بيمانند يکايک ما همراه است ، هيچکدام شان امروزاندازه برنمی دارند ! بلکه تنها تصويری از اين همه بيقراری و بيتابی مان ، که در لابلای خطوط يادنگاره ها و نقل قول های دهان به دهان گشته وبر روی کاغذ سند شده ، می توانند به اين ارقام جان دهند و حياتی را در نزدمان جاودانه گردانند که از ياران همبند آنان به ما می رسد ، يعنی همان مطالبی که تا امروز در رديف گزارش ، خاطره ، شرح حال و گفتگوهای زندان به دست ما رسيده است ۰


 من در اين مقاله برای برجستگی بخشيدن به نفرت عمومی همه بازماندگان زندانها ، خاصه آزاديخواهان ايرانی و اهالی کتاب و فرهنگ ، بخشی از صدها جلدکتاب وخاطره از وضيعيت زندانها و شرح حال زندانيان را اززبان خود زندانيان وراويان آنان به عنوان منابع درباره زندان های ايران از دو نظام سلطنتی واسلامی - بدون هيچ تقدم و تاخری - چه بصورت کتاب يا گزارش مستقل - که تا حال به آنها دسترسی پيدا کرده ام - فهرست می کنم:

 * خاطرات و مبارزات دکتر حسين فاطمی به کوشش: بهرام افراسيابی ۳۶۲ صفحه انتشارات سخن بهار ۱۳۷۰

 * قيام افسران خراسان ۱۳۲۴ از : ابوالحسن تفرشيان ۱۲۸ صفحه انتشارات علم سال ۱۳۵۹

 * خاطرات جهانگير تقضلی به کوشش: يعقوب توکلی ۲۴۵ صفحه انتشارات سوره

 * خاطرات در خاطرات نوشته: رحيم زهتاب فرد ۴۷۲ صفحه تاشر: ويستار آذر۱۳۷۳

 * نگاهی از درون به جنبش چپ ايران : کفتگوی حميد شوکت با خانبابا تهرانی در دو جلد ۶۷۲ صفحه ناشر بازتاب _ سار بروکن بهار ۱۳۶۸ در ايران نيز چاپ گرديد

 * نگاهی به جنبش چپ ايران گفتگوی حميد شوکت با ايرج کشکولی ۴۱۱ صفحه انتشارات سنبله در هامبورگ در ايران نيز اين کتاب چاپ گرديد

 * نگاهی از درون به جنبش چپ ايران گفتکوی حميد شوکت با کورش لاشايی

 * در باره زندگی و آثار بيژن جزنی ( مجموعه مقالات ) ۴۴۲ صفحه کانون گرد آوری و نشر آثار بيژن جزنی انتشارات خاوران _ پاريس بهار ۱۳۷۸

 * خاطرات زندان از: ع شميده ( باکو ۱۹۸۰ )

 * ورق پاره های زندان از : بزرگ علوی ۱۲۰ صفحه انتشارات امير کبير ، تهران۱۳۵۷ اين کتاب در خارج ازکشور چندين بار تجديد چاپ شد

 * خاطرات بزرگ علوی به کوشش : حميد احمدی کتاب نخست از مجموعه تاريخ شفاهی چپ ايران ۴۹۳ صفحه سويد نشر باران تابستان ۱۹۹۷

 * چهارده ماه در خارک يادداشتهای روزانه زندان از : کريم کشاورز ۳۳۴ صفحه از انتشارات پيام تهران۱۳۶۳

 * پنجاه و سه نفر از : بزرگ علوی ۲۴۲ صفحه انتشارات جاويدان ، چاپ جديد تهران۱۳۵۷

 * حزب توده در صحنه ايران( بخش يکم) از: دکتر فروتن ۲۵۴ صفحه بهمن ۱۳۷۱

 * خاطرات يک زن توده ای از : راضيه ابراهيم زاده به کوشش: بهرام چوبينه انتشارات :

 * خاطرات دوران سپری شده ( خاطرات و اسناد يوسف افتخاری) به کوشش: کاوه بيات و مجيد تفرشی ، ۲۷۸ صفحه ، انتشارات فردوس تهران۱۳۷۰

 * رفقای بالا از : کی مرام تهران ارديبهشت ۱۳۷۴ ناشر : شباويز

 * ما و بيگانگان سرگذشت دکتر نصرت الله جهانشاه لوی افشار ( ۲ جلد ) ۶۸۴ صفحه ، اوت ۱۹۸۲ برلين اين کتاب در ابران نيز تجديد چاپ شد

 * انگيزه خاطراتی از دوران فعاليت حزب توده از: سرگرد غلامحسين بقيعی ۴۴۹ صفحه از: موسسه خدمات فرهنگی رسا سال ۱۳۷۳

 * از انزلی تا دوشنبه ياد نانده های تلخ و شيرين روزگار از : محمد روزگار ۳۴۹ صفحه از: انتشارات آرش سويد پاييز ۱۹۹۴

 * محاکمات سياسی در ايران از سال ۱۳۳۳تا ۱۳۵۷ اثر : بهروز طيرانی ۷۱۹ صفحه نشر علم سال۱۳۸۱


 * ما هم در اين خانه حقی داريم خاطرات نجمی علوی به کوشش : حميد احمدی ۲۰۳ صفحه از انتسارات : انجمن مطالعات و تحقيقات تاريخ شفاهی ايران در برلين

 * خوب نگاه کنيد راستکی است از: پروانه عليزاده ۶۷ صفحه انتشارات خاوران پاريس مهر ۱۳۶۶ چاپ مجدد هم شد کتاب مزبور به زبان آلمانی و فرانسه نيز ترجمه شده است

 * ديوار الله اکبر جلد اول از: سياوش بشيری ۱۴۷ صفحه ناشر پرنگ پاريس ۱۳۶۰ چاپ دوم هم شد

 * خاطرات زندان توحيدی (قصر در بهار آزادی) از: پرويز اوصيا ( ا. پايا) ۴۶۸ صفحه آلمان ۱۳۶۸

 * بابا بيا برويم خانه از: علی شيرازی ۱۹۴ صفحه ناشر کارگاه فرهنگ بين الملل پائيز ۱۳۷۳

 * تابلوی گل سرخ از: علی شيرازی ۲۳۱صفحه ناشر کارگاه فرهنگ بين الملل پائيز۱۳۷۴

 * نبردی نابرابر(گزارش ۷ سال زندان) از: نيما پرورش ۱۴۰صفحه ناشر انديشه وپيکار۱۳۷۴

 * حقيقت ساده در ۳ جلد از: م_ رها( منيره برادران) ۵۹۸ صفحه ناشر تشکل مستقل دموکراتيک زنان ايرانی در هانوفر- آلمان در تابستانهای ۷۱و ۷۳و زمستان ۷۴ تجديد چاپ شد.

 * خاطرات زندان از: شهرنوش پارسی پور ۵۱۸ صفحه نشر باران -استکهلم ۱۹۶۶

 * خاطرات يک زندانی از زندانهای جمهوری اسلامی از: دکتر رضا غفاری به انگليسی ترجمه الف . ساسان ۳۴۲ صفحه ناشر استکهلم سوئد سال ۹۸ اين کتاب اسامی ۱۵۳۹ تن از زندانيان اعدامی زن را فهرست کرده است. اين کتاب با اضافاتی در آلمان به چاپ دوم رسيد. به زبان آلمانی نيز ترجمه گرديد

 * مهمانی اين آقايان م ۰ ا . به آذين چاپ حارج آذر ۴۹ ، ۱۵۵ صفحه

 * از هر دری ( زندگی نامه سياسی - اجتماعی) م ۰ ا ۰ به آذين دو جلد توسط نشر جامی منتشر شد جلد نخست ۱۵۲ صفحه

 جلد دوم ۲۵۴ صفحه

 * مصلوب خاطراتی از زندانهای جمهوری اسلامی از:کتايون آذرلی ۳۷۰ صفحه انتشارات فروغ آلمان

 * شب بخير رفيق (طرف تيره تاريخ خاطرات زندان) از: احمدموسوی ۳۶۳ صفحه انتشارات باران چاپ اول (۱۳۸۳)۲۰۰۵

 * نه زيستن نه مرگ در ۴ جلد خاطرات زندان از : ايرج مصداقی ناشر: آلفابت ماکزيماسوئد چاپ اول : (۱۳۸۳)۲۰۰۴

 جلد اول ،غروب سپیده ۴۴۷ صفحه

 جلد دوم ،اندوه ققنوس ها ۳۹۱ صفحه

 جلد سوم ، تمشک های ناآرام ۴۴۶ صفحه

 جلد چهارم ، تاطلوع انگور ۳۰۲ صفحه

 * خاطرات دوران سپری شده ( خاطرات واسناد یوسف افتخاری) ۱۲۹۹تا ۱۳۲۹به کوشش: کاوه بیات * مجید تفرشی

 * درد ها و ديوارها خاطراتی از زندان اوين از : ح ۰ آزادی پاريس۱۹۹۷

 * من در زندانهای خمينی بودم شهادت يک زن از : تنگستانی نشريه آزادی

 * داستانی از دستگيری ، شکنجه و تسليم قاسم عابدينی ويراستار : تراب حق شناس سويد ۱۹۸۵

 * بر ما چه گذشت ؟ از : نيما پرورش انتشارات خاوران سال

 * دراينجا دختران نمی ميرند از: شهرزاد ۲۰۵صفحه ناشرخاوران تابستان ۱۳۷۷به چاپ دوم هم رسيد.

 * يادهای زندان (خاطراتی اززندانهای جمهوری اسلامی) جلد اول از: ف آزاد در ۲۰۸صفحه ناشر انجمن دفاع اززندانيان سياسی و عقيدتی در ايران پاريس ، تابستان ۱۳۷۶

* یادهای زندان از: فریبا ثابت در۲۰۸صفحه چاپ اول بهار۱۳۸۳انتشارات خاوران – پاریس
* وهنوز قصه برباد است از : حسن درویش در ۲۰۶صفحه چاپ یکم ، ایالات متحده ، ۱۳۷۶، نشر نقطه
* کتاب زندان (جلد۱و۲) به: ويراستاری ناصرمهاجر ۸۱۸صفحه نشرنقطه سالهای ۷۸و۸۰ کتابی در زمينه : بازداشت ، بازجو ، بازجوئی ، شکنجه ، سلول ، دادگاه ، ملاقات ، بند ، نادمها ، تواب ها ، اعدام ، خودکشی ، روان پريشی ، نيست شدگان هستی بخش ، کشتاربزرگ ۶۷ ، آزادی ، هيئيت های بين المللی بازرسی ، اقليت های مذهبی ، جنسيت ، بچه ها ، باپيشگفتاری درزمينه پيشينه ی زندان جمهوری اسلامی و...

 * جمهوری زندانها ( جلد ۱و۲) از: وريا بامداد ۶۸۲صفحه گزارشی تحليلی- مستند درباره زندان ، بازجوئی ، شکنجه وسرکوب درجمهوری اسلامی آلمان فرانکفورت سال ۱۳۸۰

 * زيربوته لاله عباسی از: نسرين پرواز ۳۶۱صفحه انتشار نسيم فوريه ۲۰۰۲

 * ازعشق وازاميد از: نوشابه اميری ۱۳۵صفحه ناشر خاوران پاريس نامه های زندان سالهای (ا۳۶۷-۱۳۶)

 * دادبی دادجلد اول (گزارشی اززندان زنان درزمان شاه) از: ويداحاجبی تبريزی چاپ مرتضوی

 * داد بی داد جلد دوم ( گزارش زندان زنان زمان شاه ) از: ويدا حاجبی تبريزی ۴۴۲ صفحه

 * حماسه مقاومت از : اشرف دهقانی از انتشارات سازمان چريکهای فدايی خلق۱۹۹۴
* بذرهای ماندگار خاطراتی از مبارزات چریکهای فدایی خلق ونقد برخی ایده ها از: اشرف دهقانی در۲۶۱صفحه چاپ اول : ۲۰۰۵ آروریل ۲۰۰۵ ناشر : چریکهای فدایی خلق ایران . مرکز پخش وفروش انتشارات نیما آلمان

 * سرود پایداری خاطرات مادر سنجری (ماه منیر فرزانه ) در۲۶۲صفحه چاپ اول : ژانویه۲۰۰۵انتشارات فروغ آلمان
* بازنويسی روايت شفق از: اکبرسردوزامی ۱۸۱صفحه ناشرآرش استکهلم

 * خاطرات يک مترجم از: محمد قاضی ۴۵۰ صفحه ناشر: چشم وچراغ

 * خاطرات سياسی ايرج اسکندری (چاپ خارج ) از:انتشارات ح- د- م- ا

 در ۴ جلد بخش اول ۹۳ صفحه

 بخش دوم ۱۶۹ صفحه

 بخش سوم ۲۱۶ صفحه

 بخش چهارم ۲۶۸ صفحه

 * خاطرات صفر خان (سی ودو سال مقاومت در زندان های شاه) ۴۶۸ صفحه نشر چشمه

 * سياووشان از: باقرمرتضوی ۳۵۵صفحه آلمان کلن يادواره جان باختگان حزب رنجبران ايران با عکس

 * شهيدان ما... در راه آزادی ، در راه سوسياليسم ۳۴۹صفحه سال ۱۳۶۷ ازانتشارات سازمان کارگران انقلابی ايران( راه کارگر) به ضميمه عکس هاوبخشی ازيادنامه ها

 * شهيدان توده ای (ازمهر۱۳۲۰تامرداد۱۳۶۱) ۲۷۵صفحه ازانتشارات حزب توده ايران همراه باعکس و وصيت نامه ها

 * کتاب گفتگوهای زندان تا به امروز(۴جلد) منتشر شد. ناشرسنبله هامبورک

 جلد اول ۱۵۳ صفحه

 جلد دوم ۱۶۰صقحه دراين جلد اسامی ۲۲۵۱ نفراز اعداميان انتشار يافته است.

 جلدسوم ۱۶۳صفحه

 جلدچهارم ۱۶۵صفحه اين کتابهاحاوی ياداشتها و خاطرات ، گزارش دستگيری ها ، شعر ، طرح ، نامه هاو غيره است.

 * خاطرات آلبرت سهرابيان (برگی ازجنبش کارگری کمونيستی ايران) ۳۱۸صفحه ناشر بيدار سال مهر۱۳۷۹
* من يک شورشی هستم خاطرات زندان از: عباس سماکار ۴۴۲ صفحه ناشر: نشر کتاب لس آنجلس ۱۳۸۰ در ايران نيز اين کتاب بدون اجازه نويسنده چاپ گرديد

 * زير بوته لاله عباسی از : نسرين پرواز ۳۶۱ صفحه انتشارات نسيم فوريه ۲۰۰۲

 * برفراز خليج فارس از: محسن نجات حسينی ۴۶۲ صفحه نشر نی سال ۱۳۸۰

 * خاطرات مهاجرت ازدولت موقت کرمانشاه تا کمیته ملیون برلین از: عبدالحسین شیبانی (وحید الملک) به کوشش ایرج افشار، کاوه بیات در ۸۰۸ صفحه ناشر : شیرازه چاپ اول ۱۳۷۸

 * کابوس بلندتيزدندان ويراستار: بهروزشيدا ۱۶ مطلب از زندانهای شهرستان های ايران ناشر باران استکهلم ۱۳۸۲
* ياد های زندان از: فريبا (فايزه ) ثابت ۲۰۵ صفحه نشر خاوران- پاريس

 * در راهروهای خون گزارش زنده از زندانهای سياسی رژيم ج- ا ۵۰ صفحه ناشر: جامعه ی دمکراتيک ايرانيان - مقيم فرانسه

 * ياد نگاره های زندان از: سودابه اردوان

 * يادهای ماندگار اثری در معرفی دکترهوشنگ اعظمی از: فريده کمالوند ۴۲۸ صفحه ناشر : اشاره

 * زندان اوين ، زندانی برای بی گناهان از : بابک هفته نامه ايران تايمز اوت۱۹۸۷
* اعتصاب غذای بزرگ زندانيان در قصر اثر : محمد اعظمی مجله نقطه ۴و ۵ زمستان ۱۹۹۶
* هر گز از مرگ نهراسيدم از : نسيم ا مجله نقطه شماره ۶ سال ۱۹۹۶

 * تراژدی نسل ما از : باقر مومنی مجله نقطه شماره ۶ سال ۱۹۹۶

 * نامه هايی از زندان از : مجيد نفيسی مجله آرش شماره ۵۲

 * بررسی اجمالی زندان در دوره ده ساله ۶۷ تا ۵۷ از : همايون ۰ ک نشريه فدايی

 * خاطرات زندان از : کتايون مجله ميزگرد

* زندان ها و اعدام ها مجموعه از ياد داشتها ، اسناد و نامه ها از زندانيان سياسی ۱۷صفحه از : مجله چشم انداز تابستان۱۳۶۸

 * کابوس مهيب گفتگو با سه تن از باز ماند گان اعدام های جمعی سال ۶۷ نشريه راه کارگر

* من شاهد سلاخی زندانيان سياسی بودم نشريه پيام کارگر شماره ۶۴ تا ۶۸